"Bu savaş olmayabilirdi" -II-

90 Körfez Savaşı'ndaki yaşananları Rusya eski Başbakanlarından Primakov'un hatıralarından geçen yazıda bahsetmiş ve Saddam'ın beklediği umudun ne olduğu sorusunun cevabını bugüne bırakmıştım... Bağdat'ta Saddam'la görüşen Primakov Irak'ı Kuveyt'ten çekilmeye ikna edemeyince Moskova'ya geri döner. * ABD kara harekatına başlar. Tarık Aziz ise 23 Şubat 1990'da Rusya'da düğümü çözmek için Moskova'ya gider. Gece yarısında Kremlin Sarayı'nda Gorbaçov ile görüşür... Rusya Dışişleri Bakanlığı Basın Merkezi'nde aceleyle bir basın toplantısı düzenlenir ve Tarık Aziz, Kuveyt'ten kayıtsız şartsız çekilme kararı aldıklarını söyler... Primakov ise Tarık Aziz'i bir kenara çekerek son sözlerini iletir; "Irak yönetiminin daima geç kaldığını artık anlayabildin mi? Eğer ayın 21'indeki teklifi 17 Şubat'ta Moskova'ya getirmiş olsaydın, ya da ben Bağdat'a geldiğimde kabul etmiş olsaydınız durum daha değişik olurdu. Zamanın, ticari pazarlık ve manevra dönemi olmadığını nasıl oldu da anlayamadınız!" * Primakov hatıralarında bu olayı tek kelimeyle özetler; "Aslında bu savaş olmayabilirdi!" Primakov'un hatıralarından çıkartılacak ders; devlet yöneten adamların defterinde umutlara yer olmadığı gerçeğidir... Primakov'un" siyasetin ihtimaller sanatı" olduğuna dair sözlerini gözardı etmeden en iyi ihtimali tercih etmekten geçtiği formülünü bilmek lazım... Elbette; ihtimaller arasında umutlara şans tanımadan... Ve en önemlisi karar almakta geç kalmadan... İran'ın sık sık başvurduğu 'kriz tırmandırma' siyaseti her zaman başarıyla sonuçlanmayabilir. Savaş kapıya dayandığı zaman da her şey için çok geç kalınabilir...