Esnafsızlık

Esnaf ahlakından yoksun liberal ekonomi sistemini uygulayan ülkelerde tek geçerli kural; kazanmaktır... Kazan da nasıl kazanırsan kazan! Ve hatta nereden kazanırsan kazan üzerine kurulu bir strateji artık liberal piyasaların vazgeçilmez kuralı... AVM'ler sayesinde esnafsızlık ortamı insafsızlık noktasına gelip dayanmış... Esnafın, müşteriyi velinimet gibi görmesi ise 70'li yıllarda kalmış... Anadolu'nun kentlerinde ve kasabalarında belki de esnaf ve müşteri geleneği hâlâ yaşatılıyor ama büyükşehirlerde esnaf diye bir şey kalmamış... Sadece müşteri var... Malı sattıkları andan itibaren muhatabları bankalar, yani kredi kartları merkezi olduğu için müşterinin bir anlamı yok... Çünkü, müşteriye ait bir defter yok... Esnafsızlığın ve insafsızlığın başladığı yer işte tam burası... Bu yüzden esnaf, müşteriyi 'kazıklayacak' taktikler arıyor ve buluyor da... Müşteriye saygı hiç yok... Müşteri veya tüketici hakları ise dünyanın en büyük yalanı... ? Mahalledeki manava dahi gittiğimizde küstahlıkla karşılaşıyoruz... Elma istiyoruz, ayva da var diyor... Nar istiyoruz, çilek de var diyor... Soğan diyoruz, bal da var diyor... En sonunda dayanamayıp diyoruz ki; -Kör değiliz, görüyoruz! Bu defa gülerek diyor ki; -Abi, oruç sana dokunuyor galiba... Biz size yardımcı olmak istemiştik, bu kadar sinirleneceğinizi bilemedik... Yani kendisini akıllı, bizi de deli yerine koyarak işin içinden kurnazlıkla çıkıyor... Esnaf ahlaktan yoksunlaşıyor... ? Avrupa Birliği kriterleri arasında bu yüzden müşteriye bağırıp çağırarak mal satmak yok ve pazar yerlerinin sabit olma şartı var... AVM'ler esnaf kültürünü yok etti... Ahilik tarihin tozlu sayfalarında nostaljiden ibaret... Esnafsızlık gittikçe insafsızlaşıyor ve insansızlaşacağı yani kıyamet gününe kadar da düzelmeye hiç niyeti yok...