Ar-Ge yapan kazanıyor

Kale Grubu'nun Çan'daki Ar-Ge merkezini gezdim. Ar-Ge yatırımı yapanın neden kazandığını bizzat yerinde gördüm.

İbrahim Bodur yirmi beş yaşında eğitimli bir genç ve yatırım yapmaya karar veriyor. İyi, güzel de sene: 1957. Ülke: Türkiye. Bölge: Çanakkale-Çan. Şartların hiçbirisi yatırıma uygun değil yani.
Fakat bunların hiçbirisi İbrahim Bodur'u yıldırmıyor; azimle yoluna devam ediyor. Çan'daki fabrikanın temelini Başbakan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve o gün Türkiye'de bulunun o dönemin Irak Başbakanı birlikte atıyorlar ve inşaat başlıyor.

İnşaat başlamış başlamasına ama paranın en kıt olduğu dönem. Çatı ustasının 175 lira alacağı var; Bodur 75 lirasını ödemiş gerisi duruyor. Ustaya hisse vermiş de kapatmış borcu. Çanlı hemşerilerinden de ortak olan olmuş ve inşaat tamamlanmış. Köylü hissedar oldu ya, tesisteki her değişikliği adım adım gözlüyorlar. Fabrika bu, köy evi yüksekliğinde olacak değil ya! Gel de Çan halkına anlat onu. "Bize fabrika dedi ama deve damı yapıyor" diye fısıldaşmalar başlayıveriyor.

Dedim ya şartlar hiç uygun değil fabrika kurmaya ama İbrahim Bodur kuruyor ve sonraki senelerde inşa ettiği fabrikalar sayesinde bugün Çanakkale'ye günde bir milyon dolar para giriyor.

18 Mart Çanakkale Zaferi'nin 100'üncü yıl dönümünde Kale Grubu Çan'a bir granit fabrikası hediye etti. 100 milyon liralık yatırımla başlayan bu fabrikanın temelini Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz attı. Kale Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, "Grubumuzun bugüne kadarki yatırımı 1 milyar 500 milyon doları buldu" dedi ve granit fabrikasının tamamlandığında 800 milyon lira tutarında bir yatırıma erişeceğini ve dünyanın en büyük entegre tesisi olacağını söyledi.

Çan 1957 yılında bin nüfuslu bir köydü. Bugün ise 50 bin nüfusu ilçe. Çanakkale Seramik'in 30 bin emeklisi var.

Kale Grubu Ar-Ge yatırımlarına önem veren bir firma. 2014 yılı cirosunun yüzde 1.8'i kadar Ar-Ge yatırımı yaptı. Bu sene bu oranın yüzde 2.2 olması bekleniyor. Ki, Türkiye genelinin iki katı bir oran bu.

Zeynep Bodur Okyay'a Türkiye ekonomisinin gidişatını sordum. "Bugüne kadar iyi gitti" dedi ve Türkiye'nin inşaat sektörüyle büyüme politikalarını değiştirmesi gerektiğinin altını çizerek; şöyle konuştu: "Biz inşaat malzemesi üreten bir firmayız. Buna rağmen inşaatla büyüyemeyeceğimizi söylüyorum. Ar-Ge yatırımlarının artması ve Türkiye'nin katma değeri yüksek ürün üretir hale gelmesi lazım."

Kale Grubu havacılık ve savunma sanayinde de önemli projelere imza attı; insansız hava aracından piyade tüfeğine, uçak motorundan Boeing'e yedek parça üretmeye kadar birçok alanda faaliyet gösteriyor. Her birisi Ar-Ge yatırımı isteyen ve uzun süre üzerinde çalışma gerektiren üretimler bunlar. Bodur, "Ar-Ge" derken, "Araştırma ve geliştirmenin tadını almış ve onun getirdiği katma değeri görmüş bir iş kadını olarak" konuşuyor yani.

Kale Grubu ilk Ar-Ge merkezini 1973 yılında kurdu. Çan'daki Ar-Ge merkezini gezdim. Mühendisler ve tasarım uzmanları sürekli yeni ürün tasarlıyorlar ve ihtiyacı karşılayan seramik üretiyorlar. 360 derece esneyen ve kolay kesilen seramikleri görüp hayran kaldım. Bunlar mimarların işini kolaylaştıran ürünler. İnşa ettikleri binaların estetiğini bunlarla daha kolay zenginleştiriyorlar.