Bodur'un seramik hikâyesi

Çanakkale Seramik'in Çan'daki kuruluş yıl dönümü kutlamaları çok muhteşem oldu. Hemen söyleyeyim ki, bu muhteşemlik, görkeminden ziyade; sıcaklığından ve samimiyetinden kaynaklanıyordu. 30 bin nüfuslu Çan ilçe halkı yaşlısı, genci, kadını, erkeği adeta bayram yaptı. Koca bir ilçenin katıldığı muazzam bir şölen vardı Çan'da. Tören alanının hemen arkasındaki fabrikanın duvarına asılı duran bayraklar dikkatimi çekti bir an. Üzerinde "Kale" ibaresi ile başlayan 22 şirket adı saydım. Kale Grubu, seramikten fayansa, enerjiden kalıba, taşımacılıktan bilgisayara, tasarımdan Ar-Ge'ye kadar uzanan 22 şirketin bayrağını dalgalandırıyor bugün. Ayrıca, Çanakkale'ye her gün bir milyon dolar para giriyor bu şirketlerin gerçekleştirdiği ihracattan dolayı. 49'uncu yıl kutlamalarına onur konuğu olarak katılan Dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, rahmetli Adnan Menderes'in temelini attığı bu tesislere 15 defa geldiğini ve kutlamalara katıldığını söyledi. Bir başbakanın temelini attığı, başka bir başbakanın ise 15 kez kutlamalarına katıldığı bu fabrikaların bir hikâyesi var ki, anlatamam. Sene 1957. Türkiye'de daha o tarihlerde sanayileşmenin "s"i yok; iğneden ipliğe her şey ithal ediliyor!.. Kamunun başta Sümerbank olmak üzere bazı tekstil yatırımları var ama sanayileşmeden söz etmek mümkün değil henüz. İşte o günlerde rahmetli Adnan Menderes, Anadolu'yu dolaşıyor ve yatırım yapacak müteşebbis arıyor. Kolay değil tabii. Yatım demek, "para" demek. "Bilgi" demek ve de "cesaret" demek. İbrahim Bodur, işte bu cesareti gösteriyor ve kendi memleketinde yatırım yapmaya karar veriyor. O günlerde seramik sektöründe en ileri giden ülke Çekoslovakya. İbrahim Bodur, bir Çekoslovak firmasıyla anlaşıyor ve Çan'da fabrika kurmalarını istiyor onlardan. Hem de anahtar teslimi. İnşaat başladığında 800 nüfusu var Çan'ın ve Çan ahalisi, fabrika nedir bilmiyor. Hayatlarında bırakın fabrika görmeyi, öyle bir şeyi duymamışlar bile. "Bizim Deliceli İbrahim, 'deve damı' kuruyor" derlermiş birbirlerine. Zorluğu görüyor musunuz? Elektrik, yok. Su, yok. Yol, yok. Bütün bunlar yetmiyormuş gibi halk da yabancı yapılan bütün bu işlere!.. İbrahim Bodur azimli insan, yılmamış. Bir taraftan inşaatı tamamlamak için çalışmış, bir taraftan da Çanlı hemşerilerini ikna edip onları ortak etmiş fabrikaya. Bisikletli genel müdür Fabrika faaliyete geçtiğinde Ali Coşkun da yerini alıyor teknik elemanlar arasında. Elektrik bu işin olmazsa olmazı. Fırınlar başka türlü ısınmıyor. Üretiyorlar da. Ancak, bin bir meşakkatle. Şimdi de, elektrik kesintileri başlıyor. Yarım saatten fazla süren kesinti, bütün imalatı etkiliyor. Fırın soğuyor çünkü. Dolayısıyla, Ali Coşkun bir o trafoya koşuyor, bir bu trafoya. Bazen yetişemiyor ve tıs! Fırın soğuyor. "Abi" dediği İbrahim Bodur ona bir bisiklet alıyor; daha çabuk gitsin, diye. Çanlılar, bozuluyor buna. "Bizim genel müdür velesbite biniyor. Onun forsu batırcek bizim fabrikayı bire" diye başlıyorlar sızlanmaya. Bunların hepsi geride kalmış tabii. Ro-Ro gemisi almış geçenlerde Kale Grubu. Kimsenin tısı çıkmıyor. Maliyeti düşüp ihracatı kolaylaştırıyor çünkü. Mantık da değişmiş, düşünce de. Çanakkale Seramik'le başlayan seramik serüveni Çan'a muazzam bir vizyon kazandırmış. 800 kişilik Çan ilçesinin bugün 30 bin nüfusu var. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun'un "Abi" dediği İbrahim Bodur'a Çanlılar bir müddet sonra "Baba" demeye başlıyorlar. Şimdi ise "Dede"si İbrahim Bodur Çanlıların. 49 yılda üç kuşak ve koca bir aile Çan. 485 çifti evlendirmiş Kale Grubu. 13 bin 750 çocuğu ise sünnet ettirmiş. Erkek nüfusun hemen hepsi bu törenlerde sünnet olmuş neredeyse. Çanakkale'nin Gayri Safi Milli Hasılası'nın (GSMH) yarısı Kale Grubu'nun faaliyetinden geliyor. Törende konuşan Kale çalışanı Halil Karadeniz, "Gururluyuz" dedi. Çanlı olduğundan, Kale Grubu'nda çalıştığından ve de ürettiğinden dolayı gurur duyuyor o da diğerleri gibi. Ancak, Çanlıların bir derdi var, daha doğrusu Çanakkalelilerin! 5084 Sayılı Teşvik Kanunu!.. Çanakkale, Kale Grubu'nun faaliyetlerinden dolayı kişi başına düşen milli geliri yüksek bir il; teşvik alamıyor haliyle. De, başkaları teşvik aldığı için Kale Grubu haksız rekabetle karşı karşıya kalıyor! Zor bir durum.