Bursa'da kabuk değişimi hızlı oldu

Tekstil sektörünün başı Çin rekabetinden dolayı ağrımaya başlayınca, Bursa sektörden çıktı; hem de hızlı bir şekilde. Değişim esnasında gösterdikleri başarıyı Bursalı yatırımcıların basiretine bağlayan Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı Celal Sönmez, "Bursa'nın en tipik özelliği belki de üretime yönelik girişimciliğidir" dedi. Türkiye'de tekstil sektörüne ilk yatırımı yapan Bursa idi. "Çin ile kavga etmeye bizim gücümüz yetmezdi, onun için çıktık" diyen Sönmez, 10 sene önce tekstilin Bursa yatırımlarında yüzde 80 ağırlığı varken, şimdi bu oranın yüzde 30'lara kadar indiğini söyleyip "2010'da yüzde 10'lara ineceğini tahmin ediyorum bu rakamın" dedi. Bursa şimdi otomotiv, makine ve metal sektörlerine yoğunlaştı. Bursa tekstilden otomotive o kadar hızlı bir geçiş yaptı ki, kendileri bile şaşıyor bu hıza. Kolay değil, koskoca firmalar. Neredeyse tekstilci yatıp, otomotivci kalkma durumu bir nevi. Tesis, finansman, insan kaynakları... her şey sil baştan elden geçiyor. "Fakat, yaptık" diyor Sönmez. "Başka çaremiz de yoktu zaten!" "Şayet" dedi Sönmez: "Değişimde gecikseydik; kaybımız çok büyük olurdu. Adana mesela. Onlar bizim gibi hızlı davranamadı. Dolayısıyla, büyük sıkıntı içindeler hâlâ." >> Sönmez de değişti Sönmez Holding bir zamanların tekstil devi idi. "Biz de küçüldük" dedi Celal Sönmez. 4 yıl önce Sönmez'in tekstil tesislerinde 4 bin civarında işçi çalışıyordu. Bu rakamın 580'lere kadar gerilediğini söyledi Celal Sönmez. "Sönmez Flament. Sönmez Pamuklu. Sönmez ASF... Bu 3 şirketimizin cirosu o tarihlerde 300 milyon dolar seviyesinde idi, geçen sene ancak 120 milyon dolar oldu." Sönmez de tıpkı Bursa gibi o değişimi yaşadı. Turizmci oldu mesela. Uludağ'da kış, Bodrum'da ise deniz turizmine hizmet eden iki otel. Bugünlerde Bursa'da bir şehir oteli daha yapıyor. Bir de Antalya'da. Sırada Bursa'da termik otel var. Toplam 2 bin 200 yatak. Enerjide de büyüyor Sönmez. Uşak'ta halen faaliyette olan doğal gaz çevrim santrali var. Kömür, hidroelektrik santralleri için çalışmalar sürüyor. Çinlilerle termik santral için görüşüyorlar. Hakeza inşaat ve çimento. Bilecik Çimento'nun fabrika inşaatı sürüyor; 1.3 milyon ton/sene kapasiteli. Sönmez Plaza zaten vardı. Eski Otogar'ın yerine yapılan alışveriş merkezi ile sayı iki oldu. Celal Sönmez, "Bir de tekno-marketimiz var: Teknolojix" dedi. "Sonradan ortak olduk ama şimdi 50 şubeye ulaşmış bulunuyoruz. Geçen seneki ciromuz 100 milyon dolar. 26 ilde var bu teknomarketler." >> Bir gecede 120 bin göç Gecekondulaşma mevzuunu konuştuğumuz İlhan Parseker, Bursa'nın 1989 senesinde bir gecede 120 bin kişilik bir göç aldığını söyledi. Dile kolay; 120 bin kişi. 2-3 sene içinde gecekondusunu yapıvermiş tabii bu insanlar. Ona rağmen Bursa kendi imkanlarıyla halletmeye çalışıyor gecekondu meselesini. Belediyenin inşa ettiği Merinos Kompleksi muhteşem olmuş mesela. 50 milyon YTL harcanmış. Ki, yarısı BTSO'dan. Göç şehre sadece sıkıntı getirmemiş. Faydası da olmuş. "Bursa'da Bulgaristan, Arnavut, Boşnak gibi Balkan göçmeni de var. Kafkasya'dan gelen de" diyen Celal Sönmez; şu açıklamayı yaptı: "Bu insanların beraberlerinde getirdikleri yatırımcı ruh, hiç şüphe yok ki Bursa'nın kalkınmasında önemli rol oynadı." >> Sanayi-ticaret neden beraber? Birçok ilde ayrı iken Bursa'da ticaret ve sanayi odası tek bir çatı altında. BTSO yani. Ayrı olabilirdi halbuki. Aynı zamanda TOBB Yönetim Kurulu üyesi de olan BTSO Meclis Başkanı İlhan Parseker, "Ayırmamayı biz istedik" dedi. "Ayrılmaların temelinde ya sanayici-tüccar kavgası vardır. Ya da kaybedilen bir seçim. Bursa insanı işine bakar. Kavga yapmaz. Birlikte oturur karar veririz. Ticaret ve sanayinin birlikte olması işimize geliyor. Ortak aklı daha çabuk buluyoruz." Bunun faydasını görmüşler zaten. BTSO üyelerine kredi veriyor. Aylık yüzde 1 faizle 30 bin YTL. BTSO'dan başka üyesine kredi veren oda yok. Önce TOBB uyguladı. BTSO devam ettiriyor. "İki oda ayrı olsaydı bu krediyi veremezdik" dedi Parseker. "Ayrı kira, ayrı personel, ayrı su, ayrı elektrik... maliyet demek. Biz az masraf, çok tasarruf yolunu seçtik."