Türkiye Çin dış ticareti her geçen gün artıyor ama Türkiye'nin aleyhine bir artış bu. 2012'de gerçekleşen 20 milyar dolar tutarındaki ticaretin sadece 4 milyar doları Türkiye'nin ihracatı. Gerisi ithalat. 5 katı yani!
Dengenin bu kadar ayarsız olması Türkiye kadar Çin tarafını da düşündürüyor. Onlar da "dengeli olsun" istiyorlar. Denge olsun ki, sürdürülebilsin. Dostluklar kurulup geliştirilsin.
Çin Ticaret Bakanlığı Asya Dairesi Başkanı Wang Liping "Ali Babacan ve Zafer Çağlayan'la yaptığımız görüşmelerde de bu konu gündeme geliyor. Türk yatırımcısına özel teşviklerimiz var. Ayrıca Çinli yatırımcıların Türkiye'ye yatırım yapmalarını istiyor ve destekliyoruz" dedi.
Türk Çin Sanayici İş Adamları Derneği (TÜÇSİAD) Başkanı Murat Sungurlu ise "Çin'den alıp Türkiye'de satmakla bu dengeyi kuramayız. Türk müteşebbisinin Çin'den aldığı ürünü dünyanın her köşesine satması lazım" dedi.
Gayet yerinde bir tespit bu. Türk iş adamları dünya pazarını iyi biliyorlar. Çinlilerin ise bu konuda henüz yeterli tecrübesi yok. Türk müteşebbislerin bu avantajı değerlendirmesi lazım.
Geçen hafta Sanghay'da "Turkuaz Kültürü ve Yemekleri Festivali" vardı. TÜÇSİAD tarafından gerçekleştirilen bu organizasyon tek kelimeyle muhteşemdi. Açılışta konuşan Çin İthalat Odası Başkanı Feng Zhengzhou Türkiye'yi "Denizi mavi, göğü mavi, camisi mavi (Sultanahmet Camii), insanlarının yüreği mavi bir ülke" diye tarif edince salon ayağa kalktı ve coşkuyla alkışladı.
Bunu şunun için anlattım: Türkiye Çin için önemli bir turizm potansiyeli. Bunu değerlendirmesi lazım. Ayrıca Çin nüfusunun yüzde 5'i dolar milyoneri. Ki, Türkiye nüfusu kadar bir nüfus bu ve her şeyin en kaliteli ve lüksünü kullanıyor bu insanlar.
Çin pazarına sadece iş adamları ile girmeyi düşünmek, maçı daha başta kaybetmekle eş anlamlı. Çin her işinde devleti muhatap alıyor. Çalışma sistemleri öyle çünkü. Bir dernek kurmak isteseniz dahi devlet izni istiyor. Yeni Zelanda ve Avustralya bu işi çözmüş. Çin yılda 130 milyar dolar tutarında gıda maddesi ithal ediyor. Bunun önemli bir kısmını onlar karşılıyorlar. İyi organize olmuşlar bir kere. Et, süt, peynir için dahi ayrı ticari ateşe var ve bu profesyonel ekip her koldan saldırıyorlar.
Türk Büyükelçiliği ise hâlâ seyirci pozisyonunda. DEİK 5 senedir Çin'de organize olmaya çalışıyor ama henüz olabilmiş değil! TÜÇSİAD durmuyor ama. "Çin'den Türkiye'ye 100 Entelektüel" hareketi başlatıp birçok Çinli sanatçıyı ve iş adamını Türkiye'ye getirmiş. Etkili bir tanıtım stratejisi. Tang Shizeng isimli gazeteci mesela. Türkiye seyahatini twitter'daki 68 milyon izleyicisiyle paylaşmış. 80 milyon Çinli turist dünyayı dolaşıyor. Türkiye'ye gelen sayısı sadece 110 bin. Bu sayının artması lazım. Onun yolu da tanıtımdan geçiyor tabii. Çin konusunu sonraki yazılarımda da değerlendirmeye devam edeceğim.
Mübarek Kurban Bayramınızı tebrik eder; huzur ve barışa vesile olmasını dilerim.