Fındıkta yapılan yanlış

Fındık üreticisi şaşkın. Fındık alım fiyatı geçen sene 5.15 YTL olarak açıklanmıştı, bu sene 4 YTL. Düştü yani. Hele, 2005'te verilen 7.4 YTL ile mukayese etmeye kalktın mı, yandın. Uçurum var arada!.. Ne oluyor da düşüyor fındık fiyatı?.. Evet, rekoltede müthiş bir artış var. Geçen sene 550 bin ton idi bu sene bu rakamın 850 bin ton olacağı tahmin ediliyor. "Rekolte öyleyse fiyat da böyle" diye açıklanabilir mi bu makas? Zannetmem. Rekolteye karşılık enflasyon var. Girdi fiyatlarında artış var. Dolayısıyla, salt "rekolte fazlasıyla" izah edilecek bir fark değil bu. Başka nedenlerin de olması lazım. Fiyatı iki senede yarı yarıya indirecek kadar etkili olan ne acaba? Siyaset mi yoksa? Sanmam. "Tüccar kazığı" desen, o da değil! İhracatçı? Alâkası yok! Ne peki? Fiyat politikası. Türkiye'nin fiyat politikası yanlış!.. Yanlış hesap Bağdat'tan dönüyor tabii. Fındık üreticisi başta olmak üzere devlet, tüccar ve ihracatçı el ele verip senelerdir ısrarla bu yanlışı yaptı. "Seçim" dendi, fiyatlar yükseltildi. "Bu halk ne yeyip içecek" dendi fındığa zam yapıldı. Hepsinden önemlisi de "Pazarın eli mahkum, istediğimiz fiyata satarız" fikri. Madem, Türkiye dünya pazarının yüzde 70'ine hakim. Piyasayı oluşturmak da Türkiye'nin hakkı. Türkiye bu hakkını kullanıp birkaç sene 8-10 dolara fındık sattı. Satmasına sattı ama arkası gelmedi. Geri kayıyor şimdi!.. Üretici, 4 YTL'ye sattığı fındık için 2 YTL masraf yapıyor. Üç aşağı, beş yukarı böyle bu. Yarısı kâr yani. Vatandaş 500 kg fındık üretmiş. Masrafı çık... elinde bin YTL kalıyor. Allah bin bereket versin; iyi para. Da... bir evi geçindirmeye yetmez ki. Evin geçimi için 4-5 ton fındık satmak gerekiyor. Karadeniz'de 5 ton fındık toplayan müstahsil sayısı bir elin parmağını geçmez. O kadar toprağı yok çünkü. Ailenin geçimini sağlamaya yetmese de Karadeniz için ideal bir ürün fındık. O engebeli ve dik yamaçlarda yetişiyor. Bilhassa Trabzon ve Giresun insanına önemli bir katkı sağlıyor. İtalya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi fındık üretmeye başladı. Eskiden, "kim uğraşacak" diyorlardı ama şimdi herkes hevesli. Fındık eken kazanıyor çünkü. Amerika bile kıraç arazilerinde fındık üretiyor artık. Bu gidişle dünya fındık piyasasının talep ettiği ürünün yüzde 70'ini elinde bulunduran Türkiye, önümüzdeki senelerde yüzde 60-50-40 diye geri saymaya başlarsa ne olur? Adapazarı'nın o güzelim ovasına bile fındık ekti Türk insanı. Komşu ülkeler üretici olur ve kıran kırana rekabet yaşanırsa, ne yapar Türkiye? Türkiye'nin fındık üretimini kontrollü yapması şart bir kere. Ayrıca, Karadeniz'de alternatif ürün çalışması yapmak lazım. Ki, fiyatlar makul seviyede kalsın ve Karadeniz kendisine rakip fındık üreticisi çıkarmasın!..