Kamyoncu gözüyle ekonomi

Türk iş dünyası2014 yılının "seçim yılı" olduğunu biliyordu ve programını ona göre yapmıştı. Fakat hiç kimse bu kadar dalgalanma olacağını tahmin edememişti. Kur fırladı, faiz tırmandı, enflasyon tahminlerin üstünde çıktı. Bu da tabii yatırımcının plan ve programını yeniden gözden geçirmesine neden oldu.

Bilhassa ulaştırma ve inşaat sektörü çok etkilendi. Çünkü söz konusu olan yatırım malı. Kamyonyük nakletmek için satın alınır. Otobüs alan yolcu taşımayı düşünür. Konutyatırım demektir. Şayet piyasada belirsizlik varsa, vazgeçer yatırımcı bu eylemden. En azından sular duruluncaya kadar bekler.

Üstüne üstlük kamyon ve otobüs döviz bazında satılıyor. Evet otobüs ya da kamyon fiyatları değişmedi ama kur farkından dolayı çok yükseldi. Bir de kurun bundan sonra nereye gideceği bilinmiyor. Bu da tabii yatırımcıyı "bekle gör" pozisyonuna soktu.

İnşaat ve ulaştırma sektörü, ekonomiyi harekete geçiren önemli sektörler. Yüzlerce ürünün ve hizmetin lokomotifi. Onlar durduğu zaman ekonomi de duruyor.

Man Türkiye CEO'su Tuncay Bekiroğlu, geçen sene başında "Türkiye en fazla yüzde 4 büyür" dediğimizde; gülmüş ve "Siz öyle sanın. Daha fazla büyüyecek" demişti. Piyasanın canlılığını delil göstermişti. Önceki gün bir araya geldiğimizde, "2013'ün mayıs ayına kadar her şey çok iyiydi" dedi Bekiroğlu ve 2014 için; "Bir şey söyleyemem" demekle yetindi.

2013 planlarının tutmadığının altını çizen Tuncay Bekiroğlu, kamyon piyasasının daha çok etkilendiğini söyledi. Bekiroğlu sözüne, "Otobüs başka" diye devam etti ve otobüsün herkesi şaşırtan bir özelliği olduğuna vurgu yaptı: "Bir bakıyorsunuz bir şeyler oluyor ve otobüs satışları artıyor, ya da düşüyor. Kimsenin tahmin edemediği bir durum bu."

MAN 2013 yılında hedeflerinin 275 olmasına rağmen, 222'si seyahat, 187'si belediye otobüsü olmak üzere toplam 407 otobüs satmış. Büyük başarı tabii. AK Parti 2, Başbakanlık 2, CHP 1, MHP 2 otobüs satın almış MAN'dan.  

Kamyon satışında ise 2 bin 59'da kalmış MAN. Piyasa bu kadar durgun yani. Tuncay Bekiroğlu, piyasanın geleceğini yorumlarken; "Seçimden sonra istikrarlı bir dönem başlarsa; 12 ton üstü toplam kamyon satışı 27-30 bini bulur. Tersi gerçekleşirse; 12 binde kalır" dedi. Oynaklığı görüyor musunuz? Bu durum satış ve üretim planlaması yapmayı zorlaştıran durum. O da maliyet demek tabii.

Evet, 3. Boğaz Köprüsü, bağlantı yolları, Kanal İstanbul ve HES projeleri var ve bunlar hem kamyon satışını ve hem de iş hacmini arttırıcı unsurlar ama yetmez. İstikrar lazım.

Türkiye 30 Mart'ta mahalli seçime gidiyor. Ağustos ayında Cumhurbaşkanı, 14 Haziran 2015'te ise Genel Seçim var. Türkiye'nin bu üç seçimi taşıması oldukça zor gözüküyor. En azından Genel Seçimi erkene alması şart oldu.

Son söz: Kamyoncu, piyasayı en iyi koklayandır. Korkarsa, yatırımı ilk bırakan onlar olur. Başlarken de en son onlar başlar. Ankara'nın kamyoncuya güven vermesi lazım.