Van gelecekten ümitli

Geçen hafta Van'daydım. Van tarih ve güneşin doğduğu yer. Zengin de. Eskiden de böyleydi, şimdi de böyle. Terör olmasaydı, Van; bugün Türkiye'nin en gelişmiş illerinden biri olurdu.

Van halkı sahip olduğu bu değerlerin farkında. Yaşlısı, genci, kadını, erkeği, Türk'ü, Kürt'ü "Terör bitsin" diyor. "Çözüm Süreci"nden hepsi ümitli ve bir an önce sonuçlanmasını istiyorlar.

Bir tek problem var ortada. O da vatandaş tarafından sabırla göğüsleniyor. Devlet tarafından ise metanetle ve hassasiyeti göz önünde bulundurularak; dikkatle takip ediliyor. Bu problemin adı "Haraç."

PKK militanları  bölgede "Haraç" topluyorlar. Daha önceleri de vardı bu ama şimdi hem sıklaşmış, hem de "haraç" istenen kişi ve kurum sayısı artmış. Bir berberden dahi 2 bin, 3 bin lira "haraç" istiyorlar. "Ya ver, ya git!"

Nedeni gayet açık. "Çözüm Süreci" tamamlanır tamamlanmaz; Van bırakın bölgeler arası gelişmişlik farkını kapatmayı, Türkiye'nin refah seviyesi en yüksek illerinden biri olmaya namzet. İran, Irak ve Suriye ile komşu ve geçiminin önemli bir kısmını sınır ticaretinden sağlıyor.

Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva; Van'ın 2013 yılında 30 milyon dolar ihracat, 57 milyon dolar tutarında da ithalat gerçekleştirdiğine dikkat çekti ve "Türkiye'nin 2015 yılında İran'a ihracatının 30 milyar dolara çıkması hedeflendi. Bu hedefe ulaşmada Van'ın oynayacağı rol hiç de küçümsenecek bir rol olmayacaktır" dedi.

Vaziyet böyle olunca, Van'ın bugününden çok yarını önem kazanıyor. PKK da, geleceğin yıldızı olacak olan Van'ın ekonomik refahından pay almayı düşünüyor ve korku salıp meydanın kendilerine kalmasını istiyorlar.

Doğu Anadolu İhracatçıları Birliği (DAİB) Başkanı Cemal Şengel ise 2023 yılında bölgenin 10 milyar dolarlık bir ihracat hedeflediğini bildirdi ve "Şayet Çözüm Süreci erken sonuçlanırsa, biz bu hedefi 2018, en geç 2019 yılında gerçekleştiririz" dedi.

Van sınır ticaretinin yanı sıra tarım, hayvancılık, yenilenebilir enerji ve turizm sektörlerinde cazip fırsatlar sunuyor. Ancak, iyileştirilmesi gereken şeyler var; onları da ihmal etmemek lazım. Sınır ticareti yapılan kapıların aktif hale getirilmesi ve Gelincik Sınır Kapısı'nın açılması gerekiyor bir kere. Kapıköy Sınır Kapısı yolunun tamamlanması ve tren yolunun iyileştirilmesi de şart. Bu eksiklerin tamamlanması halinde kayıt dışının önüne geçmek de imkân dahiline girecektir.

Her ilde olduğu gibi Van'da da teşvik sisteminin yeniden yapılandırılması ve ilçe ve firma bazında teşviklerin verilmesi yoluna gidilmesi gerekiyor. Su, bölgenin önemli problemlerinden biri. Sulama projelerine öncelik verilmesi lazım.

Bir de tabii finansmana erişim konusu var. Firmalar, kamu borçlarından dolayı kredi kullanmıyor. Ekonomik sicil affının çıkarılması isteniyor. Organize Sanayi Bölgesi (OGS) sayısının arttırılması, mera alanlarının çoğaltılması da talep edilenler arasında...