Misafir "hoş" gelir

Dedemi, eli açıklığı ile anlatır çoğu kimse. Köye bir garibin yolu düşse, aç veya açıkta kalan olsa; çocuklar bile takıp onu peşine getirirmiş derenin kenarından, ve seslenirmiş köprünün başından: "Çavuş Dedeeee!.." *** Misafirden büyük zenginlik ne olur; kırk yıllık ahbabı gibi karşılar geleni dedem, küçük odanın toprak zeminindeki hasırların üstüne bir sap döşek attırır, üstüne de yorgan-yastık koyar... Perdesini çekip (duvarın içinde, bir kişinin girip sağa sola pek fazla dönmeden su dökünebileceği kadarcık) hamamlığı ve su güğümüyle susak tası gösterir... Sonra da; "kıble ise şu duvara doğru" diyerek, tarhana çorbasını getirmeye gidermiş... *** Onca evlat ve torununa her işini gördürmesi mümkün, ama dedem eli ayağı tuttuğu müddetçe misafirinin hizmetini kendi eliyle görmeyi arzu eder; yaygının üzerine küçük tahta sofrayı oturtur; çorba tasının etrafına somun kırar ve vururmuş kuru soğanın tepesine... "Poy" derler ki hoş kokulu bir ottur, tuza katılır ya birkaç baharatla birlikte; ekmeği-soğanı banmak, çorbaya-yemeğe sepelemek için... Soğuksa hava, ve kırılmış soğanın keskin kokusuyla tarhananın ve poylu tuzun kokusu karışmışsa biri birine; yorgunluğunun çoğu gidermiş zaten yolcunun... *** "Bismillah" der daldırırmış kaşığı, tok bile olsa dedem, önce kendisi... Sonra da: "Hadi buyur, dermiş... Buyur ki 'hesaptan beri' olalım. Misafirle yenen yemeğin sorgusu olmaz, bilirsin... Böyle gönülden ikram edilince de, buyur bakalım; külliyen şifa niyetine... Hoş geldin be cân, hoşnutluk getirdin, hadi buyur da sevindir bizi" gibi sözlerle gönlünü ve duasını alırmış... Bilerek; yolcu, ve misafir, ve garip duasının makbul olduğunu... *** Bazen odaya geçip oturamazmış misafir, çünkü bilirmiş; uyku gözünden aksa bile döşeğe giremez üstüne yorganı çekemezmiş... Kıvranmasından anlar dedem, sorarmış: "Derdin ne, bitin mi var?.." Başını sallarmış adam; "bitliyim" diye... O zaman temiz çamaşır getirir ve üzerindeki bitli-sirkeli (bit yumurtası) çamaşırları bahçenin bir köşesinde yakarmış... *** Ama o yıllarda yok öyle kat kat elbise filan. İkinci kıyafet, "değişinmek için" sadece. Üçüncü kat elbisesi olan ise; zengin... Ertesi gün, zavallı ninem; belki de "kefen bezini" biçip yeni bir takım çamaşır dikmeye çalışırmış dedeme, söylene söyle... Sonraki gün de kazan kaynatır, kök boyalarla boyarmış diktiklerini... *** Demin, bana uğrayıp selâm verdiğinizde ne vardı aklımda size anlatmak için, biliyor musunuz?.. Bunlar değildi... Dedemden laf açıldı ya, düştü gene çenem... Hani bazen, "konuyu bitiremediğimi" söylüyorum; bu defa öyle olmadı. Yani "bitiremedim" değil; Başlayamadım!..