Bağıra çağıra vergi kaçırmak: Semt pazarları

Türkiye'de kaçırılan verginin boyutu akıl almaz seviyelere ulaşmış durumda. Beyana dayalı olan Kurumlar ve Gelir türü vergilerde beyan edilenin birkaç katı vergi kaçırılıyor. Ancak, istatistiklerde bir husus dikkatimi çekti. Kaçak oranı en düşük vergi KDV. Zira alışveriş esnasında, belge alınmasıyla birlikte tahakkuk ediyor. Yani belge/fiş düzeni en çok KDV'nin tahsilatında işe yaramış görünüyor. KDV'nin de kaçırıldığı bir alan var tabii ki: Semt pazarları. Hiçbir verginin tahakkuk etmediği, her türlü belgesiz mal alışverişinin yapıldığı yerler. Sanki vergiden muaf, özerk bölgeler semt pazarları. Üstelik gizlice değil, alenen, şehirlerin göbeğinde, devletin gözünün içine bakarak verginin kaçırıldığı, kayıtdışı ekonominin elle tutulur, gözle görülür hale geldiği alanlardan bahsediyorum. Kayıtlı esnafın boğazına basan Maliye, ne hikmetse önünde cereyan eden bu vergi kaçırma aktivitesini fark etmek istemiyor. Ama ucuz kardeşim! Böyle dediğinizi duyar gibiyim. "Vatandaş ucuz alışveriş yapabilsin, aracısız olarak tüketim malına ulaşsın". Ama kazın ayağı öyle değil. Birincisi ürünün ulaşma yolunda pazar ile market veya esnaf arasında bir fark yok. Yine üretici-tüccar-satıcı zinciri var. Üstelik pazarlar, "Mafyavari hemşehri düzeni" içinde parsellenmiş. Ucuz olması normal, zira esnafın veya marketin ödediği vergiyi, kirayı, stopajı, KDV'yi, muhtasarı vs. ödemiyor pazardaki satıcı. Ucuzluk, devletin göz yumduğu adaletsiz rekabetten ve vergi farkından kaynaklanıyor. Kayıtdışı ekonomiyi bitirmekten söz eden Maliye Bakanı, hiçbir iktisadi faaliyetin kayıt edilmediği bu kara düzen ticaret ortamına nasıl ve neden göz yumuyor bilmiyorum. Bu da bir nevi popülizm. Vergi verilmediği için ucuz görünen semt pazarları vatandaşın hoşuna gidiyor. Belediyeler ve siyasiler de buna göz yumuyorlar. Hatta belediyeler kolaylık gösteriyorlar. Şehrin göbeğinde, her türlü sağlıksız ortamda, mafyavari bir düzende, "bağıra çağıra" vergi kaçırılıyor. Ama ne gam. Vatandaş ucuz meyve yiyor ya!