Cari açığı doğru okumak

Türkiye'nin dış ticareti patlama üstüne patlama yapıyor. Ekonomi 5 yıldır büyüyor. Yabancı sermaye girişi göz alıcı boyutlarda. Diğer yandan ise, cari açık Cumhuriyet tarihinin rakam olarak da oran olarak da en tepe noktasında. Sene sonu beklenen 32-33 milyar dolarlık açık, Milli Gelir'in yüzde 9'una yaklaşıyor. Düz mantıkla bakarsak, ülkede kur riskinin had safhada olması lazım; lakin kur yerinden kıpırdamıyor, YTL değerleniyor. İktisadın bilinen pratik kabullerinin dışında bir tablo var karşımızda. Kötümser esnafına kulak verirseniz, durum o kadar vahim ki, her an patlayabilir. Paralarını bu ülkeye yatıran yabancılar ise, bu yüksek açığa rağmen hala buradalar ve kalmaya da devam ediyorlar. Onların farkettiği, bizim kötümser esnafının ise göremediği ne olabilir? Birlikte bakalım: Türkiye'nin 2006 özelleştirme gelirinin 25-30 milyar dolar olacağını varsayarsak, cari açığın önemli bir bölümünün bu gelirle finanse edildiğini öngörebiliriz. Uzun vadeli borçlanmayı da hesaba katarsak, cari açığımızın finansman kalitesi bir hayli iyi demektir. Rezerv Tabii ki cari açığın bir bölümü de sıcak para ile fonlanıyor. Ülkede yaklaşık 60 milyar dolar sıcak para stoku var. Peki bunlar gitmek isterlerse döviz darboğazı olmaz mı? Öyle ya, 2001'de de, 1997'de de bundan çok daha az bir cari açık ve sıcak para miktarına rağmen, yabancılar dışarı çıkmak istediği anda ortalık toz duman olmuştu. Lakin bir şeyi gözden kaçırmayalım. O tarihlerde Türkiye'de kontrollü kur rejimi vardı ve Merkez Bankası'nın kasasındaki döviz rezervleri çok azdı. Şimdi ise sadece MB'nın rezervleri bile sıcak paranın tümünü fazlasıyla karşılıyor. Kaldı ki bankalar mevduatında da 75 milyar dolar döviz var. Yani Türkiye'nin kulaklarından döviz fışkırıyor. İşte yabancı bu tabloyu doğru tahlil ettiği için cari açığı görünce hop oturup hop kalkmıyor. Peki cari açık yokmuş gibi yapıp keyfimize mi bakalım? Tabii ki hayır. Açık bir risktir ve yakinen takip edilmelidir. Ekonomi yönetimi de makul bir sürede bu açığı aşağıya çekmelidir. Ama "açık üzerimize yıkılacak, döviz krizi kapıda" demenin de alemi yok. Zira böyle bir tehlike yok.