Dalgalanmayı severiz!

Mark Mobius. Gelişmekte olan piyasalara yatırım yapan ve hızlı büyüme fırsatlarını değerlendiren Templeton fonunun başkanı. Global köyün para sihirbazlarından. Bir haftadır devam eden ve birçok yatırımcının "vücut kimyasını bozan" iniş çıkışlar için "dalgalanmayı severiz" açıklamasını yapmış. Nedeni basit: düşen piyasalar, aynı zamanda ucuzlayan piyasalardır. Ve piyasa profesyonellerinin çok iyi bildiği ama pek uygulamadığı ampirik bir kural vardır: herkes satarken al, herkes alırken sat. Templeton gibi dev fonlar, bu kuralın takipçileri olduklarından, genelde para kazanırlar. Eğer yapısal veya kronik bir sorun baş göstermemişse, bu tür spekülatif dalgalanmalar, "sükunetini muhafaza edip doğru yerden bakan"lar için birer fırsattır. İçinde bulunduğumuz karışık dönem de bir müddet sonra -belki birkaç gün, belki birkaç hafta- nihayetlenir. Başını eğip önüne bakanlar için yaşananlar bir kriz habercisidir. Ama "süreç analizi yapanlar" ile algılarını gelecek tasavvuruna göre ayarlayanlar için bu durum geçicidir, trendin yönü yukarıdır. Korelasyon Küresel ekonomi son on yılın gerçeği. Bilhassa son beş yıl, ülke ekonomilerinin, paralarının, piyasalarının içiçe geçtiği sürecin başlangıcı oldu. Bu içiçelik, ülkeler ve piyasalar arası korelasyonu da hızla artırıyor. Yerkürenin çok uzak bir tarafında olan bitenler, hem bilgi olarak hem de etki olarak, "iletişim hızıyla" diğer taraflara ulaşıyor. Bu durum -beğenelim veya beğenmeyelim- bir vakıa. Ülkemizde mebzul miktarda "kriz hayalcisi" var. "Abi kriz çıkacakmış!" sözünden patolojik bir zevk alan insanlar bunlar. 2003'ten bu yana "heves ve heyecanla" kriz bekliyorlar. Her dalgalanmada "hah bu sefer tamam" diye umutlanıyorlar. Ve umutları boşa çıkıyor. Tıpkı şimdi de çıkacağı gibi... Dibine kadar küreselleşmiş bir dünyada, piyasalar sık sık spekülatif ataklara maruz kalacaklardır. Buna alışmamız lazım. Lakin her çalkantıyı da kriz gibi okumaktan vazgeçmek, herşeyden önce ruh sağlığınız için gereklidir. Paranoya, önce kendinize zarar verir zira...