Değişen ne oldu?

Bu yazıyı yazdığım saatlerde Tüpraş ihalesi henüz sonuçlanmamıştı. Dolayısıyla rakam iyiydi, değildi deme şansım yok. Ama ihaleye olan talebi ve potansiyel alıcıların güçlerini gördükçe, gayri ihtiyari aklıma şu soru geliyor: 2003 yılının Haziran ayında bu alıcıların hiçbirisi (Zorlu dışında) ortada yoktular. Oysa Tüpraş aynı Tüpraş, petrol aynı petrol, piyasa aynı piyasa. O halde, talebi tetikleyen unsur ne olabilir? Petrol fiyatlarının iki senede yüzde 50'den fazla yükselmesi ve kara sıvının stratejik öneminin artması mı? Belki. Lakin petrol'ün stratejik önemi hep bilinen birşey, iki senede artmadı. Fiyatın talep kaynaklı olarak artması ve petrolü işleyen rafinerilerin kapasitelerinin üst sınırda olması mı? Olabilir, zira Çin, Hindistan kaynaklı artan talebin kısa sürede çok azalması beklenmiyor; rafineriler de tam kapasite çalıştığına göre, Tüpraş gibi lojistik avantajı çok olan bir rafineriye sahip olmak ticari olarak doğru bir karar olabilir. Ya Türkiye? Ancak, bu ve benzeri sebepler, iki yıl önce ilk Tüpraş ihalesi yapılırken de varit idi veya öngörülüyordu. Ama ihaleye iki (hatta birbuçuk!) firma girmişti. Şimdi ise dokuz firma yarışıyor. Üstelik iki yıl önceki ihale fiyatının iki katından fazla rakamları ödemeyi göze alarak. Sakın o günden bugüne farklılaşan esas etken, "değişen Türkiyenin iyileşen şartları" olmasın? Ya da Türkiye'nin daha güvenli ve gelecek vaadeden bir yatırım ortamı vaad etmesi? Galiba esas düşünülmesi gereken de bu... Yerli olsun, yabancı olsun sermaye güven ve istikrar arıyor. Türkiye iyileşen ekonomisinin, düşen enflasyonunun yanına, daha önce bir türlü sunamadığı bir cazibe unsurunu daha ekliyor artık: güven duyulan ve gelişme vaadeden bir ülke olmak. Gerçi, her özelleştirmeyi "bu vatanın mallarının yağma edilmesi" olarak gören bir idrak seviyesi için bu yazdıklarım lafı güzaf ama, şunu sormamız lazım: Eğer özelleştirme bir "milli değer yağması" ise, iki yıl önce aynı Tüpraş bugünkünün yarısından bile az bir fiyata satışta iken ilgi göstermeyenler, bugün neden alma yarışına girdiler? Siz bu yazıyı okurken, umarım Tüpraş iyi bir fiyatla alıcısını bulmuş olacak. Alan da satan da kendi açısından kazançlı çıkacak. Ama inanın esas kazanan Türkiye olacak.