Devalüasyon olur mu?

TİM Başkanı Oğuz Satıcı, "Böyle giderse devalüasyon gelir" mealinde bir beyanda bulundu. Biraz da "aba altından sopa gösterir" tarzda , insanların zihnine o meş'um kelimeyi de sokan bir ifade. İhracatçıların düşük kurdan dolayı iki aydır "hem ağlar, hem gezerim" kıvamında olduğunu biliyoruz. Onları temsil eden bir örgütün de bu yönde eleştiri ortaya koyması doğal. Lakin, önce kavramlar üzerinde mutabakat sağlamak gerekir. Aksi halde, her an tedirgin olabilecek insanların yaşadığı bu ülkede, bir söz bile kafaları karıştırabilir. Türkiye'de devalüasyon dendi mi, önce bir kriz ve akabinde de TL'nin değerinin bir gecede düşürülmesi anlaşılıyor. Türkiye'nin ekonomik tarihinde devalüasyon bu şekilde algılanıyor. Mevcut sistemde... Dalgalı kurun özü burada zaten. Ekonomideki değişimler veya piyasadaki para miktarı, cari açık, ithalat-ihracat oranı gibi parametreler sonucu dövizin fiyatı serbest ortamda belirleniyor. Yani müdahale olmaksızın. Hep belirttiğim gibi, dalgalı kurda döviz krizi olmaz, kurun hızlı değişimi olur. Sistem yeni bir fiyatta dengesini bulur. O halde, "böyle giderse devalüasyon olur" diyerek, insanları olumsuz düşünceye şartlandırmanın da mantıklı bir tarafı yoktur. Üstelik, tüm ilgili tarafların üzerinde mutabakat sağladığı bir istikrar programı var. TİM dahil, her ekonomik birim bu programın önceliklerine katıldığını beyan etti değişik vesilelerle. Programın özü, fiyat istikrarı sağlanarak enflasyonun düşürülmesine dayanıyor. Dalgalı kur ve faiz çıpası da programın uygulama araçları. Peki, kurlara müdahale istediğimizde, mevcut resmin neresine yerleştireceğiz talebimizi? Kurun bugünkü seviyesi arz ve talebe göre ortaya çıkmıştır. Kimsenin müdahalesi yoktur. Madem ki dövizin fiyatı beklentiler doğrultusunda gitmeyince hemen müdahale istenecekti , o halde dalgalı kura hiç geçmeseydik. Kur riskini azaltmak Döviz ile ticaret yapan ihracatçı veya ithalatçılar, kur riski kavramını iyi anlamak ve riskten korunma yollarını öğrenmek durumundalar. "Forward "döviz kuru satın almak veya satmak bu yöntemlerden en kolayıdır. İhracatçı, satacağı malın siparişini aldığında, parayı tahsil edeceği tarihteki döviz kurunu, bir banka ile anlaşarak bugünden belirler. Böylece kur inse de çıksa da kendi fiyatını TL cinsinden sabitlemiş olur. İhracatçı, dalgalı döviz kurunun ne anlama geldiğini iyice idrak ederse, riskini de buna göre yönetirse herhalde şimdikinden daha az problemle karşılaşır. Kur yüzünden Merkez Bankasını günah keçisine çevirenler, finansal risklerini azaltmak için ne yaptıklarına (veya yapmadıklarına ) baksalar daha yerinde olur.