Dö­viz ku­ru yük­sek a­ma bu ka­lı­cı de­ğil

> MUSTAFA SELÇUK mustafa.selcuk@tg.com.tr Mer­kez Ban­ka­sı'nın dü­zen­le­di­ği ve kü­re­sel­leş­me ile enf­las­yon ve pa­ra po­li­ti­ka­la­rı­nın tar­tı­şıl­dı­ğı ulus­la­ra­ra­sı kon­fe­rans­ta ka­çı­nıl­maz ola­rak kü­re­sel kriz ko­nu­şul­du. Ka­tı­lım­cı­la­rın or­tak tes­pi­ti ise kri­zin gi­de­rek de­rin­leş­ti­ği ve yay­gın­laş­tı­ğı ol­du. Ko­nuş­ma­cı­lar dün­ya­nın bu çö­kü­şü ön­gö­re­me­di­ği­ni, ha­zır­lık­sız ya­ka­lan­dı­ğı­nı söy­ler­ken, Mer­kez Ban­ka­sı Baş­ka­nı Dur­muş Yıl­maz, eko­no­mi­le­rin ön­ce­lik­le­ri­nin de­ğiş­ti­ği­ni, dü­ne ka­dar enf­las­yon ve fi­yat is­tik­ra­rı­nı ko­nu­şur­ken şim­di def­las­yon ve dur­gun­lu­ğun eko­no­mi­le­ri teh­dit et­ti­ği­ni be­lirt­ti. Dö­viz ku­ru­nun se­vi­ye­si­ne de dik­kat çe­ken Yıl­maz, bu­nun ge­çi­ci ol­du­ğu­nu da ifa­de et­ti. Stan­ford Üni­ver­si­te­sin­den John Tay­lor, kri­zin ön­ce yan­lış teş­his edil­di­ği­ni, oy­sa esas prob­le­min li­ki­di­te de­ğil, kar­şı ta­raf ris­ki ol­du­ğu­nu be­lirt­ti. Mer­kez ban­ka­la­rı­nın tril­yon­lar­ca do­la­rı pi­ya­sa­la­ra ver­dik­le­ri­ni ama kim­se kar­şı­sın­da­ki­ne gü­ven­me­di­ği için li­ki­di­te­nin do­la­şı­ma çı­ka­ma­dı­ğı­nı söy­le­di. Kriz ted­bir­le­ri­nin hâ­lâ doğ­ru uy­gu­lan­ma­dı­ğı­na dik­kat çe­ken Tay­lor, li­ki­di­te ve­re­rek ve­ya fa­iz in­di­re­rek bu çö­kü­şün dur­du­ru­la­ma­ya­ca­ğı­nı söy­le­di. LEH­MAN'IN BA­TI­ŞI BÜ­YÜK HA­TAY­DI Av­ru­pa Mer­kez Ban­ka­sı'ndan Phi­lip Hart­mann, her­ke­sin te­dir­gin ol­du­ğu pi­ya­sa­da akış­kan­lık sağ­la­ma­nın müm­kün ol­ma­dı­ğı­nı, bu aşa­ma­da mer­kez ban­ka­la­rı­nın ha­ya­ti öne­mi ol­du­ğu­nu vur­gu­la­dı. ÇÖKEN ÜLKELER Mİ, PAZARLAR MI? Konuşmacılar, Lehman Brothers'ın 15 Eylülde batışının çöküşün freninin boşaldığı gün olduğunu belirterek, bu tarihten sonra büyük kuruluşların bile birbirine güvenemediğini söyledi ve "Çöken ülkeler mi, pazarlar mı?" sorusuna cevap bulunamadığını vurguladı YANLIŞ TEŞHİS KONDU Küreselleşme, enflasyon ve para politikalarının tartışıldığı toplantıya Merkez Bankası Başkanı ve ekonomist John Taylor da katıldı. Taylor, krizin önce yanlış teşhis edildiğini söyledi. YIL­MAZ: NE YA­PA­CA­ĞI­MI­ZI Bİ­Lİ­YO­RUZ Kon­fe­ran­sın ev sa­hi­bi olan Mer­kez Ban­ka­sı Baş­ka­nı Dur­muş Yıl­maz ise, Ban­ka'nın sa­hip ol­du­ğu li­ki­di­te im­kan­la­rı­nın, sis­te­min ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­ya­bi­le­cek se­vi­ye­de ol­du­ğu­nu, ken­di­le­ri­nin de bu ih­ti­ya­cı kar­şı­la­ya­cak ted­bir­le­ri al­dık­la­rı­nı söy­le­di. Yük­se­len kur ve dü­şen ta­lep sa­ye­sin­de enf­las­yo­nun ve ca­ri açı­ğın ön­ce­lik­li teh­dit ol­mak­tan çık­tı­ğı­nı ama fi­yat is­tik­ra­rı­nı sağ­la­ma he­def­le­ri­nin de­ğiş­me­di­ği­ni be­lir­ten Yıl­maz, kur se­vi­ye­siy­le de­ğil li­ki­di­te se­vi­ye­siy­le il­gi­len­dik­le­ri­ni vur­gu­la­dı. "Re­zerv­le­ri­miz sağ­lam, önem­li olan onu na­sıl kul­lan­dı­ğı­mız" di­yen MB Baş­ka­nı, ban­ka­la­ra­ra­sı pi­ya­sa­la­rın iş­le­yi­şin­de bir prob­lem gör­me­dik­le­ri­ni de ek­le­di. Er­kan: İMKB kriz son­ra­sı yıl­dız ola­cak İMKB Baş­ka­nı Hü­se­yin Er­kan, son gün­ler­de­ki hız­lı dü­şü­şün, kü­re­sel hed­ge fon­la­rın sa­tış­la­rın­dan kay­nak­lan­dı­ğı­nı söy­le­di. Her yıl bu za­man­lar­da hed­ge fon­la­rın, po­zis­yon­la­rı­nı ka­pa­ta­rak ya­tı­rım­cı­la­rı­na he­sap ver­dik­le­ri­ni, bu yıl da ay­nı şe­yi yap­tık­la­rı­nı be­lir­ten Er­kan "İMKB, baş­ka kom­şu bor­sa­la­ra gö­re da­ha li­kit ol­du­ğu için bu­ra­da da­ha çok sa­tış ya­pı­yor­lar" de­di. "Rus­ya, Ro­man­ya, Ma­ca­ris­tan" gi­bi ül­ke­ bor­sa­la­rı­nın de­ği­şik za­man­lar­da iş­le­me ka­pa­tıl­dı­ğı­nı, İMKB'nin ise kri­zin baş­lan­gı­cın­dan bu ya­na hiç ka­pa­tıl­ma­dı­ğı­na vur­gu ya­pan Er­kan "Bu­gün­ler ge­ri­de kal­dı­ğın­da İMKB'nin kü­re­sel ya­tı­rım­cı­lar nez­din­de­ki gü­ven ve iti­ba­rı çok art­mış ola­cak" de­di. İMKB'de bir li­ki­di­te prob­le­mi ya­şan­ma­dı­ğı­nı, iş­lem hac­min­de aza­lış ol­ma­dı­ğı­nı söy­le­yen İMKB Baş­ka­nı, "His­se fi­yat­la­rı ya­tı­rım­cı­la­ra çok gü­zel fır­sat­lar su­nu­yor, emi­nim kriz­den son­ra İMKB ge­liş­mek­te olan pi­ya­sa­la­rın yıl­dı­zı ola­cak" de­di.