Gayrimüslim mülkleri ve kul hakkı

Hükümet, azınlık vakıflarına ait iken devletleştirilen mülkleri iade etmek üzere bir yasal düzenleme yaptı. Vakfedilmiş bir mülkün, dolayısıyla bir hakkın iadesine ilişkin bu karar, Cumhuriyet kurulduktan sonra gayrimüslim mülklerinin maruz kaldığı nahak uygulamaların tamamını izale etmeyecek belki ama, adalet duygusunun tesisi için çok değerli bir adım... Cumhuriyet kurulduktan sonra, müslim veya gayrimüslim birçok vakfın mülkleri el değiştirdi, el konuldu, bazıları yok pahasına sattırıldı. Sadece vakıf malları da değil, tarihî eserlerin, camilerin, kiliselerin bile üzerine konanlar oldu. Mesela Balat'tan Cibali'ye giden yol üzerinde, Mimar Sinan'ın erken dönem eserlerinden bir hamam vardır. Mimari açıdan çok kıymetli olan bu hamam şimdi kereste deposu; üstelik tapulu... Hakeza, bugün Taksim Divan Oteli olan arazi Ermeni mezarlığı iken 1930'larda el çabukluğu marifet ile tapulu arazi haline getirilmiş, bilahare de satılmış. Halbuki dinî kaidelerimiz de, örfi hukukumuz da mülkleri ve kul hakkını, dinine bakılmaksızın korumuştur. Gelin görün ki, azınlık vakıflarının mülklerinin iadesine 'ama onlar da Ermenistan'daki Türk vakıflarını yağmaladı' gibi intikamcı hislerle karşı çıkmak, Şoven bir üslupla bu malların iadesini kötülemek ne dine sığar, ne adalet anlayışına... Gasbedilen bir hakkı iade etmek utanmazlık mıdır? Bize yakışan, Ermenistan örneği vererek mütekabiliyet aramak mıdır, 'su-i misal misal olmaz' diyen Mecelle kaidesini hatırlamak mı? Hükümetin bu kararını 'ama' filan demeden alkışlamak gerekir. Keşke mümkün olsa da gayrimüslim yurttaşların rızaları hilafına ellerinden alınan malların da iadesi sağlanabilse... Devlet üzerinde birikmiş haklardan arınabilse... Halkların şehitleri Arda'nın attığı golü 'Türkiye Cumhuriyetindeki halkların şehitlerine armağan etmesi' bana mahalle baskısını yeniden hatırlattı. İspanya'ya gider gitmez de 'Türk ve Kürt gençleri artık ölmesin' demişti Arda... Bu sözlerinden dolayı onu kalpten alkışlıyorum. Türkiye'de oynarken de farklı düşünmüyordu herhalde... Ama söyleyemiyordu. İspanya'da söylediklerinin dörtte birini burada söylese -başta sıkı milliyetçi Terim- topa tutardı herkes... 'Kaba milliyetçilik zehirli bir duygudur' diye yazınca tepki gösterenler oluyor. Azınlık mülklerinin iadesine 'onların malı ganimettir' dedirten, Arda gibi bir yıldız futbolcuyu kendi ülkesinde konuşmaktan çekindiren bir milliyetçilik, sizce de zehirli değil midir? Kitaptan... Gayri müslimleri incitmek, mallarına zarar vermek günahtır. Kâfirler kendilerini kâfir kabul etmedikleri için kâfirin bile yüzüne karşı kâfir demek günah olur. (Mülteka'l Ebhur)