Hangisi normal?

Active Academy'nin düzenlediği Finans Zirvesi'nin teması "yeni normal"... Yani, krizden sonra ekonominin yeni denge ve doğrularına göre şekillenecek olan yeni kriter ve kabuller... "Yeni normal" tabiri bile, küresel ekonomik düzende "kesin doğru-kesin yanlış" olamayacağının göstergesi... Dün "doğru budur" diye algılarımızı ayarladığımız birçok kabul, bugün geçerliliğini yitirmiş durumda... Ekonomistler de bir yıldır inanılacak ve kabul edilecek yeni doğrular arıyorlar. Eminim bulacaklardır. Ta ki yeni bir küresel sarsıntı, o doğruları da ıskartaya çıkarıncaya kadar... *** Finans Zirvesi'nde bu soruyu Bankalar Birliği Başkanı Ersin Özince de sordu: Yeni normal nerede? Bilen olduğunu sanmıyorum. Son 20 yılda çok yüceltilen ve her şeyin ilacı gibi sunulan küresel ekonominin arıza ve noksanları 2008'deki krizde ortaya çıktı. "Bütün iktisadi meseleler piyasa mekanizması içinde çözülür" paradigması -çökmediyse de- bir hayli zayıfladı. Ama birçok ekonomist hâlâ o paradigmanın diliyle konuşmaya devam ediyor. Zira yenisi henüz oluşmadı. Ne zaman oluşacağı da belli değil... *** IMF Türkiye temsilcisi Mark Lewis'in konuşması da eski kabullere göre şekillenmişti. Finans piyasalarındaki muhtemel çöküşlere karşı sigorta tedbirlerinden, IMF'nin kaynaklarını krizi önlemek için kullanmasından bahsediyordu temsilci... Yani yangın çıkarsa önlemekten, çabuk söndürmekten... Ama konuşmanın içinde, yangının çıkış sebeplerinin nasıl ortadan kaldırılacağına dair bir şey bulamadım. *** Küresel ve birbirine entegre olmuş ülke ekonomileri devri tabii ki sona ermeyecek. Ama tanımlar da kabuller de radikal biçimde değişecek. Türkiye de bu süreçte kendi doğrularını hızla oluşturmalı... Ersin Özince'nin dediği gibi: Krizden güçlü çıkmamızdan çok, kriz sonrasında ne yapmakta olduğumuz önemli...