Her şe­yin faz­la­sı za­rar, gü­ve­nin de...

Eko­no­mi­le­rin ol­maz­sa ol­maz­la­rın­dan bi­ri­si de gü­ven­dir. Gü­ve­nin ol­ma­dı­ğı yer­de ne ti­ca­ret sağ­lık­lı olur, ne ya­tı­rım sü­rek­li olur. Tür­ki­ye 2001 kri­zi­ne doğ­ru bo­dos­la­ma gi­der­ken ön­ce gü­ve­ni kay­bet­miş­ti. Ban­ka­lar bir­bi­ri­ne gü­ven­mi­yor­du, ya­ban­cı­lar ül­ke­ye gü­ven­mi­yor­du. Ül­ke­yi yö­ne­ten koa­lis­yo­nun or­tak­la­rı­nın da­hi bir­bi­ri­ne iti­ma­dı yok­tu. Son­ra­sı ma­lum... Ül­ke­nin ma­li ya­pı­sı­nı ye­ni baş­tan ku­ran eko­no­mik prog­ram, ön­ce yer­ler­de sü­rü­nen gü­ve­ni te­sis et­me­yi he­def­le­di. Kıs­men ba­şa­rı­lı ol­du da... AK Par­ti'nin ma­li di­sip­li­ni ön­ce­le­yen ve pi­ya­sa eko­no­mi­si ile uyum­lu po­li­ti­ka­la­rı da bu gü­ve­ni pe­kiş­tir­di. Tür­ki­ye, ik­ti­sa­di ta­ri­hin­de­ki en "gü­ve­ni­lir" dö­ne­mi­ni son 5 yıl­da ya­şa­dı. *** Dün­ya pi­ya­sa­la­rı­nı yer­den ye­re vu­ran, ban­ka­la­rı kâ­ğıt­tan kap­la­na dön­dü­ren yüz­yı­lın fi­nans kri­zi­ne Tür­ki­ye bu gü­ven at­mos­fe­rin­de gir­di. Bor­sa­da ve dö­viz­de hız­lı dal­ga­lan­ma­ya rağ­men eko­no­mi­nin te­mel den­ge­le­ri­nin çok da bo­zul­ma­ma­sı­nın al­tın­da, ma­li di­sip­lin ka­dar bu gü­ve­nin sağ­la­dı­ğı sağ­lam­lık da ya­tı­yor. Hü­kü­me­tin be­yan­la­rı, iş âle­mi­nin "ih­ti­yat­lı ama sa­kin" ta­vır­la­rı, öz gü­ve­nin ye­rin­de ol­du­ğu­nu gös­te­ri­yor. Se­vin­di­ri­ci bir du­rum bu... Ama "abar­tıl­mış" bir gü­ven duy­gu­su­nun, "şi­şi­ril­miş" bir "bi­ze bir şey ol­maz" tav­rı­nın ay­nı za­man­da bir "kör­leş­me" teh­li­ke­si de içer­di­ği de unu­tul­ma­ma­lı... *** Dün­ya­nın için­den geç­ti­ği kri­zin de­va­sa bo­yu­tu­nu ve sar­sı­cı et­ki­le­ri­ni gö­rün­ce gü­ven ile tem­ki­nin eşit mik­tar­da ol­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Pa­ra­sal sis­te­min pa­ra­dig­ma­la­rı­nın tar­tı­şıl­dı­ğı, tril­yon­lar­ca do­la­rın "ge­ri gel­me­mek üze­re bu­har­laş­tı­ğı" bir çö­kü­şün Tür­ki­ye'ye de yan­sı­ma­la­rı olu­yor ve ola­cak. Eko­no­mi­nin can düş­ma­nı olan pa­nik­ten uzak dur­mak ne ka­dar önem­liy­se, öz gü­ve­ni abart­ma­mak da ay­nı şe­kil­de önem­li... Bu ül­ke­nin kri­zi ma­kul bir ha­sar­la at­la­ta­ca­ğı­na ben de ina­nı­yo­rum. Ama bu "ma­kul ha­sa­rın" için­de bü­yü­me­nin ya­vaş­la­ma­sı, kâr­la­rın düş­me­si, kıs­mi ser­ma­ye ka­yıp­la­rı, iş­siz­lik de var. Sı­nı­rı­mı­zın he­men öte­si yan­gın ye­ri­ne dön­müş­ken yap­ma­mız ge­re­ken "en­se­yi ka­rart­ma­dan" alı­na­bi­le­cek tüm ted­bir­le­ri al­mak, tem­ki­ni el­den bı­rak­ma­mak ve lü­zum­suz güç gös­te­ri­le­ri­ne gir­me­mek­tir.