Her şeyin altında çapanoğlu aramak

Tam bir düşünce kalıbı... İlk bakışta analitik bir çaba varmış gibi görünmekle birlikte aslında tam bir konformizm yansıması. Sosyal ve ekonomik hayatta, hatta özel hayatta bile olan biten herşey karşısında "bu işin içinde başka iş vardır" güdüsüyle hareket etmekten bahsediyorum. Döviz mi zıpladı, mutlaka birileri bir dolap çeviriyordur. Yabancı gelip şirket mi satın aldı, mutlaka beyninin arkasında başka niyetler vardır. Yani hiçbirşey göründüğü gibi değildir, hep bir gizli sebep vardır. Bu durum aslında insanları tehlikeli bir vurdumduymazlığa alıştırır. İnsan, çevresinde olup bitenleri sadece algılamakla kalmamalı, tahlil de edebilmeli. Ama bu tahlili rasyonel bir zemine oturtmazsa, başkalarının önüne sunduğu düşünce kalıplarıyla, daha da tehlikelisi peşin kabullerle hadiseleri idrake çabalar. Sağlıklı bir sonuca varması ise tamamen tesadüflere kalmıştır. Evet, kimi zaman dolap çevirenler olmaktadır, olacaktır da. Piyasada, siyaset meydanında kimi zaman manipülatif kurgular yaşanır. Yapay değişimler olur. Ama her değişimi, her dalgalanmayı manipülasyon olarak görmek hatadır. Özgüven Korkmak ile kendine güven duyma arasında tam bir ters korelasyon var. Özgüven ne kadar az ise korku o kadar çok oluyor. Bir olumsuz gelişmeye, tedirginliğe yönelik durumlarda en suhuletli yaklaşımları gösterenler, en akil sözleri söyleyenler korkmadan dinleyebilen, anlayabilenler oluyor. Son günlerdeki döviz türbülansını ele alalım mesela. Dünyadaki genel olumsuzluk ile içeride estirilen tedirgin hava sonucunda kısa vadeli portföy yatırımlarının bir kısmı pozisyon kapatınca, dövize talep arttı ve fiyat yükseldi. Yani bir kâr realizasyonu yaşandı. Kur ise yeni risk algısına paralel bir seviyede dengeleniyor. Ama bazılarına göre işin içinde başka iş de var: Bankaların açık pozisyonları arttı ve bu da risk baskısını artırdı. Evet, 2001'de bankaların açık pozisyonları sistemi tersyüz etti ama bugün ne sabit kur sistemi var, ne de çılgınca açılan pozisyonlar. Her gelişmeyi kendi şartları içinde değerlendirirsek, ne çapanoğlu aramak zorunda kalırız ne de tedirgin oluruz. Bilgi ile desteklenmiş güven geleceğe umutla bakmamızı sağlar, unutmayalım.