Hey gidi Amerikan doları

Tasarrufların güvenilir limanı, ticaretin global ortak paydası ABD doları son yıllarda konvertibl para birimleri arasında değerini en çok yitiren durumunda. Tek süper gücün dev ekonomisi durgunluktan çıkamadıkça da değer yitirmeye devam edecek gibi görünüyor. Son açıklanan verilere göre Amerika'nın cari açığı yüzde 7. Benzeri görülmemiş bir rakam bu. Genel kabul'de ülkelerin cari açığı yüzde 5'lerde seyretmeye başlarsa, ekonomilerinin riskli hale geldiği düşünülür. Tabii yüzde 7'yi gören FED (Merkez Bankası) da faiz oranlarını değiştirmedi; yüzde 1. Son 46 yılın en düşük oranı Amerika'da. Şimdi gelin bu fotoğrafı birlikte okuyalım. Bir zamanların rüya ülkesinde uzun süredir durgunluk var. Bunun ilk emareleri Clinton döneminde görülmüştü. ABD'nin dış ticareti o zaman da açık veriyordu. Ancak oluşan açık, sermaye girişleriyle kapanıyordu. Yani ABD'ye yatırımcı parası geliyordu. Bush'un savaşçı politikaları ve piyasadaki durgunluğa göz yumması, yatırım ortamının güven ve cazibesini azalttı. Devasa ABD ekonomisine giren yüzmilyarlarca dolar yabancı sermaye çok azaldı. İşte cari açık ondan sonra tedirgin etmeye başladı dünyadaki dolar yatırımcılarını. Durgunluk devam ettiği için FED de faizleri arttıramayınca, dolarda "negatif reel faiz" oluşmaya başladı. Bush seçilmezse... Ülkemizde de hep değerli kalacağı zannedilen, o yüzden de çok sevilen yeşil banknotların düşüş hikayesi böyle. Şimdi yıl sonu için pariteyi 1,35 tahmin edenler hiç de azımsanmayacak miktarda. Türkiye'de Merkez Bankası, döviz sepetinin (Euro+Dolar) fazla değer kaybetmesine izin vermiyor. Ama sepetteki artışın enflasyonun üzerine çıkma ihtimali çok az. Dolar mı? Görünür gelecekte pek umut yok. Şimdilerde döviz spekülatörlerinin yeni senaryosu, ABD Başkanlık seçimlerini Kerry'nin kazanması halinde, Irak politikasında değişikliğe gideceği ve ekonomik canlanmaya ağırlık vereceği yönünde. Tabii dolarda da biraz değer artışı olacak haliyle bu varsayıma göre. Ancak senaryo biraz afaki, zira durgunluktan çıkış zaman alacak ABD'de. Üstelik seçimler de belirsiz, Kerry'nin politikaları da.