Hırsın ekonomist hâli

Yeni SPK başkanının şaşırtıcı ve ezber bozucu üslubunu, tanıyanlar zaten söylüyordu. Prof. Akgiray'ın, Kurul içindeki söz ve eylemlerini bilmemiz mümkün değil ama, halka açık konuşma ve beyanları bu tespiti doğrular içerikte... Geçenlerde, SPK'da üstad kelimesini yasakladığını söyleyerek, Ankara'nın yerleşik bürokratik kalıplarına tabii olmayacağını sembolik biçimde anlatmıştı Vedat Akgiray... Geçen hafta yaptığı bir konuşmada da, küresel mali sisteme yönelik eleştirilerini bürokratça olamayacak kadar yalın biçimde paylaşmış. Kredi derecelendirme yapan S&P gibi şirketlerde ve IMF gibi organizasyonlarda çalışan uzmanların, piyasa profesyonellerine göre az yetenekli olduklarını ama denetim ve düzenleme kurallarını da onların koyduğunu söylemiş Akgiray... *** Dünya bugün rasyonel olmayan bir makro dengesizliğin ve katma değer üretmeden elde edilen kazançların yol açtığı altüst oluşu yaşıyor. Muazzam bir kâr hırsı, iyi eğitilmiş beyinlerde, yüksek teknoloji ve matematik ile buluşunca, ortaya çılgınca ve hesapsız bir yarış çıktı. Gerçek iktisadi değerlerle izah edilemeyen çarpıcı kârlar, tarifi yapılamayan varlıklar, yapandan başka kimsenin anlamadığı finansal modeller derken, bu sürdürülemez sistem duvara çarptı. İktisatçıların paranın marjinal getirisini maksimize etmek dediği, daha fazla, en fazla kazanma hırsı, dünün devasa yatırım bankalarını bir anda kağıttan kaplana dönüştürüverdi. *** Tek taraflı bir fon akışının, iktisadın doğal dengesi ile çeliştiğini bu krizde hep birlikte gördük. Petrol ülkeleri, Çin gibi ekonomileri fazla veren ülkelerin, Amerika, İngiltere gibi gelişmiş ekonomilere fon aktarması esasına dayanan bu sistem tekledi ve film kopuverdi. Şimdi, serbest ticaret ve sermayeye dayanan ama rasyonellikten uzaklaşmayan, hırsını gemlemiş yeni bir küresel ekonomik düzen oluşacak. Lafı dolandırmayı sevmediği anlaşılan yeni SPK Başkanı'nın tespitiyle, bu süreçte düzenleyici kurumlar ile kredi reyting şirketleri de bir hayli sorgulanacaklar.