İthal büyüme

Türkiye ekonomisi iyi durumda mı, çok iyi durumda mı, iç güveysinden hallice mi? Dikkate alacağınız veri setlerine göre her 3 hükme de varabilirsiniz. Kamu maliyesine bakarsanız durum 'çok iyi'... Bütçe açığı neredeyse kapandı; faiz dışı fazla ise Milli Gelir'in yüzde 1,2'sine ulaştı. Kamu borçlanma oranı yüzde 37'ye indi, ki Avrupa'da buna yaklaşabilen ülke yok. Merkez Bankası'nın rezervleri -hâlâ- iyi durumda... İşsizlik, büyüme gibi oranlar da tatminkâr düzeylerde. Bankacılık sektörü, kârlar nisbi olarak azalsa da, aktif büyüklük ve sermaye yeterliliği gibi parametrelerde güçlü ve sağlam... O tarafta da durum 'iyi'... Lakin gelelim zurnanın zırt dediği yere, yani yükselen ithalat ve cari açığa... Milli Gelirin yüzde 10'una ulaşan cari açık 77 milyar dolarla ülke rekoru kırdı. Sebep 'alıp başını giden' ithalat: 2011'de 246 milyar dolar... Üreterek büyümek lazım diyoruz ama her 100 TL üretimin 43 TL'si ithalata bağımlı... Hafta başında Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan 'Türkiye ithalat haritası'nı açıkladı. İlk defa yapılan bu çalışma için Bakan'ı kutlamak lazım; zira cari açık denen baş ağrısının baş amili olan ithalatın MR'ı çıkmış oldu. Gerçi gazeteler 'ilgi çekici buldukları için' cep telefonu ithalatının ne kadar yüksek olduğunu öne çıkardılar ama, harita bize sorunun 'cep telefonuna bağımlılıktan' daha derinlerde olduğunu gösterdi. Mesela üretimin ana unsurlarından demir-çelik'te 20 milyar dolar ithalat yapmış Türkiye... Hakeza makine ithalatı 27 milyar dolar, ihracatçıyız dediğimiz otomotivde 17 milyar dolar ithalat yapmışız. Yerli otomobil üreteceğiz diye heyecanlanıyoruz ama o otomobilin ana girdisi olan sacı bile ithal ediyoruz. Ekonominin büyüme rakamları geleceğe ümitle bakmamızı sağlıyor. Dünya resesyonu konuşurken yüzde 8-9 büyüme ile ışıldıyoruz. Buraya kadar tamam... Lakin, üretiminin yüzde 43'ünü ithal girdiyle yapan, kullandığı bazı ara malı ve ham maddenin tamamını ithal edecek kadar bağımlı hale gelen bir sanayi sektörü var karşımızda... Bu kompozisyon ile ülke büyümeye devam eder mi? Her sene 70-80 milyar dolar cari açığı finanse edebilirse büyür. Finanse edilebilir mi? Bu yıl edildi. Lakin her yıl bu tutarda cari açıkla büyümeyi sürdürmek mümkündür ama ekonomistlerin adrenalin düzeyini maksimum seviyeye çıkartır.