İtimat krizi

Amerika'daki konut kredi piyasasında başlayan ve yayılarak "epidemik" bir hal alan finansal krizin önü, ABD Merkez Bankasının faiz indirimleriyle alınmış gibi görünüyor. Ancak, banka ve yatırım fonlarının ellerindeki konuta dayalı tahvillerden ne kadar zarar ettikleri yavaş yavaş ortaya çıkıyor ve açıklanan her zarar, küresel güvenin biraz daha zayıflamasına yol açıyor. Görülen o ki, UBS, Merrill Lynch, Deutsche gibi devler mortgage finansmanından ciddi zararlar yazmaktalar. Finansal kuruluşların toplam zararının 200 milyar doları bulacağı söyleniyor. Türkiye şu ana kadar bu krizden fazla etkilenmedi. En azından piyasalarda menfi bir tesir oluşmadı. Ancak, dünyada büyüme hızı, krizin etkisiyle yavaşlarsa, Türkiye de haliyle bundan etkilenecektir. Tabii borçlanma piyasasının daralması da Türkiye gibi doğrudan yabancı sermaye girişi olan ülkeleri etkiler. Borçlanarak şirket satın alma (LBO) piyasasında halen 450 milyar dolarlık yatırım, finansman arıyor. Borç=Güven Çok basit ama etkili bir denklemdir. Maddi teminat, güvenden sonra gelir borç verirken. Bu haftaki L'express dergisinde, eski FED Başkanı Greenspan ile Eski Fransa Maliye Bakanı Breton aynı konuyu ısrarla dile getiriyorlar. Yaşanan kriz, görünüşte bir likidite ve borç piyasası krizi gibi olsa da, aslında bir itimat krizidir diyorlar. İki tecrübeli iktisatçı, küresel piyasada güven tesis edilmezse ne Merkez Bankalarının faiz indirimleri, ne de petro dolarların artırdığı likiditenin işe yaramayacağını düşünüyorlar. Küreselleşme, tüm dünya ekonomilerini tek bir yapının parçaları haline getirdi. Her ülke, diğerine bağımlı durumda. Hem iyi hem kötü... İyi, zira hiçbir ülke vurdumduymaz biçimde başkasına zarar verici biçimde davranamıyor. Kötü, zira dünyanın bir ucunda meydana gelen bir finansal çalkantı, öbür uçtaki bir ülkeyi -hiç ilgili olmasa da- etkileyebiliyor.