İyi-kötü

Turizm-Petrol. Giren döviz-çıkan döviz. Binbir çeşit hassas denge üzerinde giden narin ve nazik ekonomimizi etkileyen iki değişken. Cari açığın finansmanında can simidi gözüyle bakılan turizm gelirleri, artan turist sayısıyla yüzümüzü güldürürken, petrol fiyatlarındaki dehşetengiz yükseliş herkesi germeye başladı. Haziran'daki OPEC zirvesinden sonra "nihayet ucuzluyor" denilen petrol, en iyimserlere dahi "ne olacak bunun sonu" dedirten seviyelere ulaştı. Sene başından beri yüzde 35 arttı varil fiyatları. Türkiye'de ise akaryakıt sadece yüzde 15 zamlandı. Aradaki farkı devlet, "vergiden feragat ederek" karşılıyor. Petrol faturası şimdiden bir milyar doları aştı. Üstelik bu merete yapılan her zam, fiyatlar genel seviyesine doğrudan tesir ediyor. Enflasyonun belinin kırılacağı 2004'te, üstelik cari açığın "alır başımı giderim" sinyalini verdiği bir dönemde petrolün son 20 yılın zirvesine oturması, hükümetin kötü talihi biraz da. Yakın bir dönemde birkaç puanlık bir zam hiç kimseyi şaşırtmayacak. Yine de... Paniğe gerek yok. Artan ihracat ve turizmin pırıltılı seyri, petrolün yüklediği ek faturayı ödeyecek gücü sağlıyor Türkiye'ye. Yılın ilk altı ayındaki turist sayısı yüzde 20'ye yakın artmış. Üstelik "kelle başı" harcanan parada da artış var. Yani çil çil dövizler geliyor ülkeye. Petrolde bu sene için pek umut yok. Zira OPEC ülkeleri neredeyse tam kapasite çalıştırıyorlar kuyuları. Talep tarafında da azalış yok. Çin büyük bir iştahla tüketmeye devam ediyor "kara sıvıyı". Bu kalabalık ülkenin ekonomisini soğutması 2005 yılında mümkün olabilir ancak. ABD'de de artan faizlerle talep durulursa, önümüzdeki sene biraz gerileyebilir petrol fiyatı. Ekonomi yönetimi, petrolün fiyatının -en azından bu yıl- 40 doların altına gelmeyeceğini düşünerek hareket etse iyi olur diye düşünüyorum. İlk 6 aydaki 16 milyar dolarlık dış ticaret açığı, sene sonunda 25 milyar doları geçebilir. Turizm'den gelecek paralar ve özel sektörün yurtdışından sağladığı kredilerle bu açık bir hayli azalacaktır. Ancak artan petrol fiyatının, cari açıkla birlikte enflasyon hedefini de yukarıya doğru zorlayabileceği ihtimalini gözardı etmemek gerekiyor.