İki gün boyunca bankacılar, akademisyenler ve ekonominin dümenini tutan bürokratlarla, yaşanan krizi ve etkilerini konuştum. Şunu fark ettim ki, hepsi kendi sahasında yetkin olan bu insanların da zihinleri karışık... Teşhiste kısmen benzerlikler olsa da sıra "tedbir ve çözüme" geldiğinde, konuştuğum insan sayısı kadar farklı alternatif çıkıyor ortaya... Lakin tüm yorumlar bir noktada birleşiyor: Küresel krizden etkileneceğiz ve bu etkinin "hissedilir" sonuçları olacak... "Krizi fırsata çevirmek" diye bir lüksümüzün olmadığı konusunda da tam mutabakat var. *** Sohbetlerden aklımda kalanları idrakinize sunuyorum. "Havf ve reca"dan, yani korku ve ümitten hangisine yakın duracağınız ise size kalıyor. Prof. Vefa Tarhan: Kredi piyasaları nükleer kışa girdi. Bu bir güvensizlik krizi... Para politikaları reel sektör odaklı olmalı... Çağlayan Arkan (Microsoft): Şirketler teknolojiyi müşteri odaklı kullanırlarsa krizden çıkış yolunu kısaltabilirler. Ali Dumankaya (Dumankaya inşaat): En büyük handikap paniktir. Bu kriz yaşanacak ve geçecek. Prof. Güngör Uras: Devlet, kamu harcamalarını artırarak piyasalara "cansuyu" vermeli. Merkez Bankalarının piyasalara pompaladığı likidite, Türkiye'nin dışarıdan kaynak bulmasını kolaylaştırabilir. Hakan Eminsoy (ING Bank): Bütün bankalar likit kalmaya çalışırsa, ortaya işlemeyen bir ticaret çıkar.Bankaların kredileri daraltması istenmiyorsa, BDDK likidite rasyosu uygulamasını gözden geçirmeli. Haluk Bürümcekçi (Fortis): Cari açık, yükselen kur ve daralan ekonomi sayesinde gelecek yıl 30 milyar doların altına gelebilir. Mali disiplinde gevşeme kaçınılmaz ama bütün dünyada bütçe açıkları artacağından, bu durum olumsuz algılanmaz. Saruhan Özel (Denizbank): Resesyondan hiçbir ülke kaçınamayacak. Krizden çıkışın motoru gelişmekte olan ülkeler olacak. Klasik bir IMF anlaşması yapmaktan kesinlikle kaçınmalıyız. Mali politikaları sıkılaştırmayan bir stand-by olmalı... *** Küresel ekonomi tarihin en şiddetli ve yaygın çöküş tehlikesiyle karşı karşıya... Şu veya bu krizi diye isim aramaya gerek yok. Bu her yönüyle bir "kriz". Ekonomik, finansal, siyasal ve sosyal etkileri olacak bir kriz...