Kamunun hesabı şeffaflaşıyor

IMF'nin ısrarla istediği, ekonomiyle ilgili olanların da ümitle beklediği Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası nihayet yürürlüğe girdi. Bütçenin hazırlanması, harcamaların yapılması ve bütçe denetimi artık daha şeffaf ve anlaşılır biçimde takip edilebilecek. Kamunun hem kaynak israfından, hem de kaynak yetersizliğinden şikayet edilir bu ülkede. El hak doğrudur da. Ama devlet şeffaf ve anlaşılır bir şekilde parasını yönetemediği için hep tartışılmıştır bu durum. Yeni kanun ile merkezi idareye bağlı tüm kamu kuruluşları, devletin gelirlerini veya giderlerini arttırıcı her türlü harcama veya tasarrufu üç yıllık bütçeler ve planlar şeklinde hazırlayacaklar. Merkezi otorite, kendisine bağlı kuruluşlar ne harcayacak, nereye harcayacak, kaynağını nereden bulacak gibi soruların cevaplarını biliyor olacak. Derli toplu hesap Kamu maliyesinin ucubelerinden birisidir "bütçe dışı fonlar". Anlamı nedir, biliyor musunuz? Kamu kuruluşu vatandaştan doğrudan veya dolaylı olarak parayı toplar; veya devletin gelirinin bir bölümünü alır. Bu kaynağı bir fonda toplar. Toplanan bu kaynak, bütçe, dolayısıyla Meclis denetimi olmaksızın harcanır, sarf edilir. Devletin ana hesap vaziyeti olan bütçede de bir kuruş bile görünmez. Bir bakıma sistem dışına çıkartılmış, kamu yöneticisinin inisiyatifine terkedilmiş kaynaklardır bu fonlar. Yeni kanunun en kritik düzenlemelerinden birisi de bu tür fon ve kaynakların tamamını bütçe içine almak. Böylelikle hem harcarken, hem kaydederken yeknesaklık sağlanmış olacak. Sayıştay denetiminde olan ama konsolide bütçede yer almayan döner sermaye işletmeleri de yasa ile tasfiye edilecek. Sözün özü, devlet, gelirine ve giderine sahip olacak. Kanun kamuya, arkasını toplama imkanı verecek. Vatandaş da kendisinden alınan vergilerin, kesintilerin nerelere sarf edildiğini bilecek, istismar edilmişlik duygusu azalacak. Devlet gelirlerini daha sağlıklı ve net olarak görebilecek; harcarken de durumunu bilecek. Halen tasarı halinde bulunan ve sistem egemenlerinin vaveyla kopardıkları "Kamu Yönetimi Yasası"da istenildiği gibi hayata geçirilirse, mali yönetim yasasının uygulama etkinliği artar. Dileyelim o yasa da her türlü dirence rağmen çıksın.