Kriz dedektörleri

Tahmin ettiğim gibi, kriz ve felaket korosu tüm kakofonisiyle çığırmaya başladı. Sıcak para fonlarının biraz kâr realizasyonu, biraz da iç-dış tedirginliklerin etkisiyle hızlı çıkış yapmaları kısa vadeli yatırım araçlarını şöyle bir harmanlayınca, "kaçın, kriz geliyor!" velvelesi de başladı. Efendim 2001 de böyle başlamış, bunlar öncü göstergelermiş falan filan... Önce şurada anlaşalım: Ekonomik kriz borsada veya döviz kurunda olmaz; kriz makroekonomide başlar. Yani bütçede, bankacılık sektöründe, mali disiplinde bozulmalar başlar, akabinde siyasi basiretsizlikler bu bozulmaları derinleştirir. Hele bir de 2001'deki gibi kamu maliyesinin dibi "görev zararları ve ihale peşkeşleri ile" delinmişse, kriz kaçınılmazdır. Bu saydıklarımdan bugün için geçerli olan var mıdır? TL'nin değer kaybını ise "devalüasyon" olarak okumak, dalgalı kur mantığını anlamamış olmayı gerektirir. Risk primi Bir ülke ekonomisinin risk algılamasının göstergesi reel faizlerdir. Bonolardaki yoğun satışa rağmen reel faizlerin pek yükselmemesi de aslında makro düzeyde bir bozulma algılanmadığını gösteriyor. Sıcak para fonları, zaten üç yılda bu ülkede çok iyi kârlar yaptılar. Ve yapıları gereği kısa vadeli oldukları için de, beklentilerin "kısa vadede" bitmesiyle birlikte kârlarını ceplerine koyup gidiyorlar. Nisan enflasyonunun yüksek çıkması, Cumhurbaşkanının sosyal güvenlik reformunu veto etmesi, ısrarla pompalanan siyasi gerilim senaryoları bu tür kısa vadeli fonların pozisyon kapatmalarında etkili oldu. Belki zamana yayılan bir düzeltme daha iyi olurdu ama sıcak para fonlarının benzer davranış özelliklerine sahip olduğunu da unutmamak lazım. Aslına bakarsanız, içeride bulunan yabancı fonların istediklerinde kârlarını ceplerine koyup ülke dışına gidebildiklerini göstermesi bakımından bu son dalgalanma bir tatbikat niteliğinde... Sözün özü şu ki; kısa vadede yaşanan bu keskin dalgalanma kriz göstergesi filan değildir. Ama hükümetin de mali disipline ve yapısal hedeflere yapışmasının ne kadar hayati önemde olduğunu da herkese bir defa daha hatırlatmıştır.