Kriz müptelalığı

Bu ülkede bir kısım insan ciddi anlamda kriz iptilasına tutulmuş durumda. Bunda hiç şüphem yok. 90'lı yıllara ikisi büyük, birisi çok büyük kriz sığdırmış olduğumuz doğru. Rahmetli Özal'ın ufuk açan döneminden sonra, Demirel,Çiller ve Yılmaz ekseninde ekonomik ve sosyal olarak bir hayli örselendiğimiz de bir hakikat. Ama hâl? Türkiye'nin yine,yeniden bir krize gireceğine inanmak, bunun -neredeyse- propagandasını yapmak pek akıl işi değil. 2003 yılının sonbaharından beri "kriz patlayacak, işler kötüye gidiyor, ekonomi devrildi, devrilecek" demeye devam eden yazarlar, spekülatörler etrafımızda "felaket tellallığı" yapmaya devam ediyor. Önce şunu anlamamız lazım. Ekonomideki her risk faktörü bir kriz habercisi değildir. Türkiye'nin geçmişte maruz kaldığı krizlerin tetikleyicileri ile, temelde yatan esas sebepleri iyi anlamak gerekir. "Efendim, cari açık artıyor, o halde kriz kapıda" veya "bürokratik statüko ile seçkinci zümre ortamı geriyor, kriz gelebilir" demek, biraz miyopluk değil mi sizce? İstikrar ve disiplin Krizlerin esas sebepleri ne cari açıktır, ne de dalgalanan piyasa. 1994'de patlayan cari açık değildi krize sebep olan. 1998'de problem sadece Uzakdoğu değildi. 2001'de sabit kurun yol açtığı devalüasyon baskısı değildi ortalığı allak bullak eden. Bunlar sadece sebep sonuç ilişkisi içinde ortaya çıkan etkilerdi. Türkiye'nin eksikliğini duyduğu esas unsur siyasi istikrarsızlık ve onun sonucunda gelişen mali disiplinsizlikti. Daha doğrusu siyasi basiret eksikliği idi esas sebep. Son üç yılda Türkiye bu iki noksanlığının üstesinden geldiği içindir ki, ekonomisini rayına oturtmaya başladı. Tek parti iktidarının getirdiği siyasi istikrar ile, bu iktidarın ekonomik programa kararlılıkla bağlılığının sağladığı ekonomik istikrar, bugünkü tablonun esas dayanağıdır. Risk her zaman olacaktır. Ama siyasi istikrarın devam ettiği ve mali disiplinden üç tane oy uğruna feragat edilmediği sürece, bu risk faktörleri hiçbir zaman kriz tetikleyicisi olmayacaktır.