Merkez Bankası neyi bekledi?

Bir müddettir, bono faizlerindeki düşüşün sonucunda, bankalar negatif fonlama maliyeti ile devam etmekteydiler. Yani Merkez Bankası'ndan aldıkları borcun faizi, taşıdıkları bononun getirisinden yüksekti. Herkes faiz indirimi bekliyordu ama, Merkez pek oralı görünmüyordu. Yakın vadede parasal hedefleri ve ekonominin genel havasını etkileyecek iki konunun netlik kazanmasını bekliyordu MB: 2004 Bütçe rakamlarının ortaya çıkması ve 6. gözden geçirme'nin sorunsuz bir şekilde neticelenmesi. Nitekim, Salı günü bütçe büyüklükleri açıklandı. Piyasa, rakamların gerçekçi olduğuna, ayaklarının yere bastığına inandı. Dün de IMF ile gözden geçirmede mutabakat sağlanınca, Merkez'in faiz indirimi de geldi. Üç puanlık indirim özellikle bankaları rahatlattı, zira negatif fonlamadan kurtulmuş oldular. Nitekim üçer puanlık indirime rağmen, bono faizlerindeki düşüş bir puanla sınırlı kaldı. Sabah saatlerinde gerçekleşen yüzde 29'luk bono bileşik faizi, benim meslek tarihimde gördüğüm en düşük oran olarak şahsi kayıtlarıma geçti. Merkez Bankası'nın açıklamasında, "İç talepte gözlenen canlanmanın henüz ekonominin üretim potansiyelini zorlayacak düzeyde olmaması da yıllık enflasyondaki düşüşü desteklemektedir" şeklinde bir ifade vardı. Tüketim canlanırken, enflasyonun nasıl olup da kontrol altında düşürüleceğini merak edenlere yönelik önemli bir izah. Türkiye enflasyon ve yüksek faiz dertlerinin belini kırma konusunda yoluna devam ediyor. Teşvik krizi aşılmış gibi... 6. Gözden Geçirmede sorun olacak en önemli konunun, hükümetin yoksul bölgelere vermeyi düşündüğü vergi teşvikleri olacağını düşünüyorduk. Zira, bütçe gelirlerinin azamileştirilmesi ve faiz dışı fazla hedefine halel getirebilecek her türlü uygulamaya IMF şiddetle karşı çıkıyordu. Ancak yapılan açıklamada, teşvik uygulamasında uzlaşma sağlandığı belirtildiğine göre sorun halloldu. Detaylarını bilahare öğreneceğiz herhalde. Bütçe disiplininden sapmamak kaydıyla, bazı illere teşvik yoluyla yatırımların yönlendirilmesi teorik olarak faydalı. Türkiye'de teşvik uygulamaları çok yapıldı ama, istismarın çok olması yüzünden genelde akamete uğradı. Sistemi ıslah etmek yerine de her defasında uygulama kaldırıldı. Halbuki, tarımdan sanayiye, adil ve rasyonel uygulanacak teşvikler, ekonominin homojenize olmasını sağlayan, istihdamı artırıp göçü önleyen çok işlevsel bir enstrüman olabilir.