Müsamaha, müdara

Air mefhum (kavram) çokça kullanılmaya, hele ki yerli yersiz kullanılmaya başlanınca, anlam derinliğini kaybedip bir kabuk halini almaya başlıyor sanki... En azından ben öyle hissediyorum. Bilmem katılır mısınız? Veya anlam kaymaları başlıyor. Kavram kargaşası denilen ve günümüzün enformasyon bombardımanı altında insanların sıklıkla duçar olduğu zihin karışıklığının bir sebebi de bu belki. Hoşgörü... Son zamanların en popüler kavramlarından birisi. Müsamaha, anlayış, tolerans, kimi zaman saygı yerine geçen gayet kullanışlı! bir kelime. Özellikle çağdaş normlarda bir demokrasi, özgürlük ve toplum yapısı ülkemizde tartışıldıkça, birlikte yaşama kültürüne atıfta bulunan kavramlar da hayatımızda, daha doğrusu kelime dağarcığımızda daha çok yer etmeye başladı . Hoşgörebilmeyi, müsamaha etmeyi daha çok konuşur olduk. Ancak, ne ölçüde hazmedebildik acaba bu mefhumları? Oysa... Bu kavramları hariçten hayatımıza ithal edeceğimize, sahip olduğumuz medeni mirastan süzüp alabilseydik, yukarıda bahsettiğim anlam derinliğini yakalayabilir miydik acaba? Mesela: " düşmanına müdara (idare), dostuna mürüvvet (iyilik) göster" diyor mensup olduğumuz inanç iklimi. Gururla taşımamız icab eden tarih mirasımız ise, din, ırk, zenginlik farkı ne olursa olsun insanlara müsamaha etmenin faziletli örnekleriyle dolu. Yani bizim kavramlar ithal etmeye, onları hariçten izahlarla kavramaya, tanımlamaya ihtiyacımız olmaması gerekir. Kültürel ve sosyal genlerimizde olması gereken özelliklerdir müsamaha, veya (içi biraz boşalsa da) hoşgörü. Ne yazık ki, birçok hususiyet gibi bu insanî özellikler de erozyona uğramış uzun yıllar boyu. Ve geçmişte öğrettiklerimizden bugün kavram, kural ithal eden olmuşuz. Avrupa kendisi gibi inanmayanları engizisyonlarda inletirken her inanca "müsamaha" iklimi sunmuş Osmanlı devletinden, bugün "hoşgörü" kriterlerini Avrupa ölçüleriyle anlamaya çalışan bir Türkiye devletine ... Düşündükçe, sizin de yüreğiniz burkulmuyor mu?