Önündekinin ensesinden başka yere bakma!

İş yerimin yakınında bir okul var. Her sabah ve akşam, öğretmenler bağırarak verdikleri komutlarla öğrencileri "hizaya sokmaya" çalışıyorlar. Otuz yıl önce ilkokul bebeleri iken, benim kuşağımı da "asker gibi sıraya dizerlerdi" öğretmenler. "Sus, uzat kolunu, kıpırdama, dik dur" komutları ile robota dönmüş minikleri dakikalarca "nizam ve intizama" sokmaya çalışırlardı. Yekvücut olmuş, bir komutla hareket eden, mikrofondan söylenen cümleleri "asker gibi" haykıran, "rahat-hazırol" komutları daha yedi yaşında beynine kazınan çocuklar idik. Otorite istediği anda hizaya girmeli, önümüzdekinin ensesinden başka yere bakmamalı, kürsüdeki öğretmen komut verinceye kadar çıt çıkarmamalı idik. Aradan koca bir otuz yıl geçti ve çocuklar hâlâ "hizaya giriyor", hâlâ "avazlarının çıktığı kadar" bağırarak mikrofondan söylenenleri tekrar ediyorlar. Statüko hizaya giren ve hududu aşmayan bireyler istiyor. Aslında "birey" de istemiyor, kitleler istiyor. Haddini bilmek Yeni YÖK başkanı yasaklar yerine özgürlükleri öne alan bir beyanda bulununca seleflerinden birisi "haddini bilmesini" söylemiş. Ve eklemiş: "Onun da Cumhurbakanının da gücü yetmez." Bir ülkede statükonun elitleri, bir profesöre, akademisyene "haddini bildirebiliyorsa", o ülkede öğrenciler de kışladaki askerler gibi her sabah ictimaya alınıp komutlarla hizaya sokulur. Kurulu düzenin istediği de bu zaten. Hizaya gir, sorgulamadan komutları yerine getir, dur denilince dur, hazırol denilince hazırol. "Tutunamayanlar"ın aykırı yazarı Oğuz Atay'dan bir alıntı ile bitireyim: "(Devletin koyduğu) müeyyideler hayatı zehir edecek kadar korkutmalı ama isyan ettirecek kadar kesin olmamalıdır. Neyin ne olduğu, hangi suçun cezasının ne kadar olduğu bilinmemelidir. Fakat herkes her an suç işlediğinini hissetmelidir ki başkaldırmasın." Ne kadar tanıdık, değil mi?