Para sıcak veya soğuk olur mu?

Fizik olarak mümkün değil ama, mecaz manada olur. Son günlerde sıcak para hakkında , "hemen tedbir alınsın, görüldüğü yerde vurulsun(!)" tarzında ikazlar yapılıyor. Nedir sıcak para? Teknik ifadesi "kısa vadeli sermaye hareketleri". Yani ülkeden ülkeye hareket eden, kısa vadeli yüksek getiri peşinde olan portföy yatırımları. Bir ülkede kur-faiz makası veya kur-borsa endeksi makası açılmaya başladığında, oluşan yüksek getiriyi kazanmak için hızla gelen, getiriyi aldığında da aynı hızla ülkeyi terk eden, bir anlamda "göçebe" veya "vatansız" sermaye. Özellikle risk-getiri ilişkisi yüksek, ekonomisi zayıf, piyasaları sığ olan ekonomilere yönelir sıcak para. Girdiğinde geçici bir bahar etkisi yapar, faizlerde gerilemeler, borsada yükselişler olur; döviz arzı bollaştığı için, kur geriler veya yerinde sayar. Ama en ufak bir tedirginlikte veya kârını yaptığında hemen ülkeyi terk eder, bu da ekonomide vakum etkisi meydana getirir. Dikkat ettiyseniz, sıcak paranın girdiği ülkedeki etkileri ile şu anda bizim piyasalarda olanlar aynı . Ama buradan yola çıkıp hemen "sıcak para etkisi"nden söz etmek yanlış olur. Zira Türkiye'de enflasyonun düşmesi, ihracatın artması, faiz dışı fazla hedefinin tutması gibi olumlu faktörler de piyasada iyileşmelere sebep oluyor. Tedbir ve evham Son yıllarda, piyasada işler ne zaman iyi gider gibi olsa, ardından dev bir kriz güllesini kafamıza yediğimizden, halihazırdaki iyileşmeden de biraz evhamlanabiliyoruz. Nitekim, ASO başkanı Zafer Çağlayan da haklı olarak bunu dile getiriyor. Ama, "sıcak paraya vergi koyma" teklifinin, küresel ekonomik yapı içinde pek anlamı yok. Üstelik, bir sermaye hareketini, sadece vadesine bakarak sıcak mı değil mi anlamak mümkün olmaz. Paranın bir "tuş"un ucunda olduğu bir çağda, bu tür tedbirler hem işlemez, hem de sapla samanı birbirine karıştırır. Sıcak paraya karşı en etkili tedbir, giderek derinleşen, istikrara kavuşan bir ekonomidir. Bunun yolu da mali ve parasal disiplinden geçer. Merkez Bankası, her türlü ithama kulağını tıkayarak, parasal disiplini aslanlar gibi sağlıyor. Mali disiplin ise hükümetin işi. Onlar da şimdilik bu işin ciddiyetine vakıf gibi görünüyorlar. Sıcak para bir vakıadır ama fazla evham edecek kadar değil.