Petrol uçarsa büyüme kaçar mı?

Petrol fiyatları aldı başını gidiyor. Ek üretim, rezerv filan deniyor ama varil fiyatı 130 dolara doğru uçuyor. Tabii goygoycular da hemen dökülür ortalığa, bu gibi durumlarda... Dün bir makale okudum; 'petrol 300 dolar olur mu' diyordu. E sen heyecan arıyorsan, 1.000 dolar da olur diyelim be güzelim! Petrol 300 dolar filan olmaz. Ama bu seviyelerde kalır veya 30-40 dolar daha yukarı giderse, dünyanın da Türkiye'nin de büyümesini frenler. IMF petrolün varilinde her 10 dolarlık yükselişin ekonomik büyümeyi ABD'de binde 5, OECD ülkelerinde binde 4 azaltacağını hesaplamıştı. Elimde bu hesaplamayı Türkiye için yapan bir araştırma var. *** BGC Partners'in yaptığı araştırma (*) iki yaklaşıma dayanıyor: Doğrusal bir regresyon modeline dayanan ekonometrik model ve tüketim rakamlarına dayanan model... Birinci model, doğrusal bir regresyon analizi ve varil fiyatındaki her 10 dolar artışın, büyümeyi binde 5 oranında frenleyeceğini hesaplıyor. İkinci model ise, enerji tüketiminin maliyetini esas alıyor. Halen 90 milyar dolar olan toplam enerji harcamasında, her 10 dolarlık artış enerji faturasını 13 milyar TL artırıyor. Milli Gelir'in binde 2'sine denk gelen bu artış, işsizlik ve reel sektör etkileri de modele eklendiğinde, büyümeyi binde 2 ile 5 arasında azaltıyor. Yani, ortalama petrol fiyatı, 2010 ortalaması olan 80 dolardan, ortalama 110 dolara çıkarsa, büyüme hızı da binde 6 ile yüzde 1,5 arasında bir oranda azalıyor. *** Tabii bu hesaplamalar, çeşitli parametrelere göre kurgulanan bir modele dayanıyor. Ekonomik modeller, neredeyse sınırsız sayıda etken ve değişkene maruz oldukları için tam olarak doğrudur denilemez. Lakin şu anda 110 doları geçen petrolün varil fiyatı 2011 ortalamasında bu düzeyde kalırsa, enerjide net ithalatçı olan ve petrol faturası da kabarık seyreden Türkiye'nin büyüme hızı kaçınılmaz olarak düşer. (*):BGC Partners: Higher OIL means turmOIL for Turkey-Özgür Altuğ