Petrolün yakıcılığı

Arap çöllerinde bulunduğu günden beri, dünya siyasi ve iktisadi gidişatında hep çok etkili oldu petrol. Bu kahverengi sıvının stratejik değeri savaşlara, işgallere, darbelere yol açtı. Ülke ekonomileri, petrol fiyatlarıyla yükseldi, düştü. Son 2 yılda fiyatı dolar bazında yüzde seksenden fazla artan bu enerji kaynağı, ülkemizi de kaçınılmaz olarak etkiliyor. Tarihinin en kararlı enflasyon mücadelesini sürdüren Türkiye'nin, artan ve düşme sinyali de vermeyen petrol fiyatlarından dolayı, makro hedefler konusunda zorlanabileceği ihtimali konuşuluyor artık. Fiyat artışına, kur artışı da eklenince, geçen ayki yüzde 5 zam dahi yeterli olmayabilir. Nitekim, Enerji Bakanı Güler de, benzin zammını bu seviyede tutabilmenin, Hazine'nin desteğiyle ancak mümkün olduğunu söyledi. Ucuzlamayan petrol, şüphesiz enflasyon mücadelemizi etkileyecek. Şimdi gözler 3 Haziran'daki OPEC zirvesinde. Eğer üretim kotalarını artırırlarsa, fiyatlar biraz gerileyecektir. Ancak, mevzu bu kadar basit değil tabii ki. Zira OPEC dünyada üretilen tüm petrolü temsil etmiyor. Rusya gibi dev üreticiler, bu teşkilata dahil değiller. İki dev, birçok spekülatör Niye artar bu meretin fiyatı diyorsunuz muhtemelen. Ortadoğu'daki güvenlik kargaşası tabii ki etken; Irak petrolü bir türlü üretilip dünya pazarına sokulamadı. Ancak, fiyatı arzdan önce talep belirler. Talep tarafında ise iki devasa tüketici var: ABD ve Çin. Günlük olarak sırasıyla 10 ve 6 milyon varil tüketiyorlar. Yani OPEC'in üretiminin neredeyse yüzde 70'i. Bilhassa Çin'in giderek artan talebi, fiyatı tahrik ediyor. Diğer tarafta, Ortadoğu, savaş, Irak gibi fiyat aleyhindeki tüm faktörleri kullanan spekülatörler de fiyatı yukarıya çekiyor. Vadeli mal borsalarında, fiyatların artacağı beklentisine yatırım yapan trader'lar da fiyatı tetikliyorlar. Ben vadeli işlem piyasalarının uzmanı değilim ama, okuduğum analist yorumları, petrolün fiyatının 32-34 dolar arasında olması gerektiğini, üzerinin spekülasyon köpüğü olduğunu söylüyorlar. Lakin, ister spekülasyon, ister gerçek talep, petrol 42 dolar'a çıkmış durumda. OPEC kotaları artırmazsa inmeye de hiç niyeti yok. Hükümet, yaz aylarından sonra, petrolün tetiklemesiyle artan enflasyon oranıyla karşılaşmak istemiyorsa, hesabını çok iyi yapmalı.