Risk ayarı

Küresel kriz Türkiye'yi de kaçınılmaz olarak etkileyecek de, nasıl, ne miktarda ve ne zaman sorularına cevaplar muhtelif... Ultra kötümserleri bir tarafa bırakırsak, genel kanaat etkinin sınırlı ve süreli olacağı yönünde. Hatta krizin teğet geçeceğini söyleyenler bile var. Peki neden bu iyimserlik? Mali disiplin, yabancı sermaye, siyasi istikrar... Hepsi birer önemli sebep. Ama krize karşı kendimizi güvende hissetmemizin en önemli sebebi, Türk bankaları. 2001'i hatırlayın. Sistem nereden kırılmıştı? En zayıf halkadan, yani bankalardan. Domino taşları gibi devrilen mali sistemin altında tüm ekonomi kalmıştı. Kontrolsüz açık pozisyonları ve yetersiz sermaye yapılarıyla sistemin en büyük handikabıydı bankalar. Şimdi ise sistemin sigortası durumundalar. Avrupa ve Amerika'da dev bankalar tarihî zararlar açıklarken Türk bankaları ışıltılı kâr rakamlarıyla kapattılar geçen yılı. *** Migros'u alan BC partners, Koç'a ödeyeceği 2 milyar YTL için 3 Türk bankasından kredi alıyor. Türk bankalarının sermaye tabanının gücünü gösteren bir örnek... Gerçi, şirket İngiliz de olsa finansman "yerli" olduğu için cari açığa bir faydası olmayacak ama mal sistem açısından kayda değer bir işlem bu... Türk bankacılık sistemi, geçmişte olduğu gibi kriz üreten değil, krizin etkilerini azaltan, riski dengeleyen bir konumda artık. Bankaların açık pozisyonları sınırlı ve sermaye yeterlilik rasyoları AB ortalamasının bir hayli üstünde. *** Banka bilançoları kırılgansa nelerin olabileceğini 1994'te, 1997'de ve 2001'de gördük. O sebeple, bankada paramız olsun veya olmasın, bankaların sıhhati hepimizi ilgilendiriyor. Olabilecek hızlı bir döviz çıkışında, bunu piyasaya fazla yansıtmadan hazmedebilecek banka bilançoları, gelişmiş ülkeleri sarsan finansal krize karşı bir emniyet supabı. Kriz Türkiye'yi de etkiliyor ve etkileyecek. Ama son 5 yılda Türkiye, muhtemel bir krizin etkilerini azaltacak mekanizmalara ve mali yapılara sahip olmuş görünüyor.