Şipşak çözüm

Cari açıkla yatıp kalkıyoruz ya... Herkes de kendi meşrebine göre bir tarafından tutuyor meselenin. "Hükümet şunu yaparsa, Merkez Bankası bunu yaparsa cari açık düşer" diye ortaya dökülen dökülene... Raymond James başekonomisti Özgür Altuğ bu "şipşak çözümcüleri" 3 gruba ayırmış: Birinci grup "tasarruf oranı düşük, faizler daha da artırılırsa ithalata dayalı iç tüketim daralır, tasarruflar artar" diyor. İkinci grubun iddiası ise "Merkez faizleri düşürürse sıcak para girişi azalır, kur yükselir; artan kur ithalatı frenler"... Üçüncu gruptakiler daha radikal bir çözüm tarafındalar: "Tüketim malı ithalatına kısıtlamalar getirilsin." *** Peki bu "şipşak çözüm"ler işe yarar mı? Daha da önemlisi, uygulanabilirlikleri var mı? Gelin kısaca bakalım: Birinci grubun önerdiği gibi faizler artırıldı diyelim. Büyüme yavaşlar; haliyle zaten yüksek olan işsizlik daha da artar. Üstelik kamunun faiz gideri artar ve bütçe açığı büyür. İkinci grubun çözümü olan faizin düşürülmesi, önce kuru yükseltip ihracatı cazip kılabilir ama yükselen bono getirileri sıkı para politikasını bozup enflasyonu tetikleyebilir. Gelelim üçüncü grubun "radikal" önerisine: İthalatı kısıtlayıcı düzenleme yapmak, pratikte mümkün olmadığı gibi, global ekonominin gerçeklerine taban tabana zıt bir uygulama olur. Gümrük Birliği, Dünya Ticaret Örgütü gibi anlaşmalara imza koyan bir ülkenin, bırakın korumacı tedbirler almasını, düşünmesi bile abesle iştigaldir. *** Resim yeterince açık, değil mi? Cari açığı öyle bir hamlede çözecek "sihirli" formüller yok. Türkiye büyüdüğü dönemlerde cari açık, küçüldüğü dönemlerde fazla veriyor. Bu döngüyü kırmak ve büyümeden vazgeçmeden cari açığı azaltmak sektörel ve yapısal tedbirlerle olur. Faizi düşürelim, ithalatı yasaklayalım, kura müdahale edelim, cari açık düşer demek, küresel ekonominin gerçeklerini idrak edememek demektir.