Üstü kalsın

"Üstü kalsın diyecek kadar zengin değiliz" diyor Süreyya Serdengeçti. Eski MB başkanı, aslında onyıllar boyunca yüksek enflasyon altında yaşayan insanların duyarlılık ve algı düzeylerindeki kaymaya dikkat çekiyor. Haklı da. "Marjinal kar, marjinal fayda" gibi kavramlar bu ülkede nerdeyse unutulmuştu. Düşünebiliyor musunuz, şirketlerin kârlarının dörtte üçünün faaliyet dışı işlerden geldiği, yani parasal kazancın ticari kazancın üzerine çıktığı bir memleket idi burası. Yüzde 70'lerde gezen enflasyon, yüzde 30'larda reel faiz ile yaşadık yıllar yılı. Malını ticarette çeviren değil, stokta tutan kazandı. Parasını ticarete, üretime yatıran değil, faize yatıran kâr etti. Fiyatlardaki artış hızı, reel faizin cazip getirisi, insanlara "ufak hesap" yapmayı unutturdu. Sermayenin etkin kullanımı, verimlilik gibi kavramlar birer fantezi olarak sadece seminerlerde ve iş kitaplarında kaldı. Milyondan kuruşa Yıllarca milyonlarla konuştuk. Şimdi ise, kuruş hayatımızdaki yerini tekrar alıyor. Gerçi yaşı otuzbeşin altındaki insanlar kuruşlar "gerçek manada" ilk defa tanıştılar. İntibak etmekte de bir hayli zorlanıyorlar. Oysa devir artık ince hesap devri. "Ağanın eli tutulmaz" denilen dönem geride kaldı. Ağa da işadamı da elini tutuyor, tutması gerektiğini biliyor. Virgülden sonraki rakamlar hepimizin hayatında önem kazanıyor. "Yuvarla gitsin" denilen günler arkada kalıyor. Tüccar, iş adamı veya müşteri, herkes bu geçiş sürecinin sancılarını yaşıyor, yaşayacak. Kârını iyi hesaplayan, alacağı ürünün fiyatını iyi araştıran, "virgülden sonrasına" dikkat edenler enflasyonsuz dönemin başaranları olacaklar. Türk lirası artık "dandik para" değil. Kuruş da aynen TL gibi bir para birimi hayatımızda. Üstü kalsın diyebilirsiniz tabii. Ama bunu eskiden olduğu gibi "ihmal ettiğiniz" için değil, "ihsan ettiğiniz" için yapmalısınız. Dediğim gibi, devir "ince hesap" devri...