Uzun vadede TL borçlanmak mantıklı

Yılın bu döneminde ekonomik raporlar bollaşır. Yatırımına, işine, borcuna yön tayin etmek isteyenler için, iyi hazırlanmış, analitik raporlar işe yarar. Çarşamba günü Merrill Lynch yıllık raporunu yayınladı. Elimde ise, bir dönem Türkiye ekonomisini -en genç bakan sıfatıyla- yönetmiş Işın Çelebi'nin gözetiminde hazırlanmış 2011 raporu var. Kapsamlı ve detaylı bir raporu burada özetlemem imkânsız ama önemli tespitlerden birkaçını paylaşayım: Çelebi, kur hareketlerinin gelişimini de dikkate alarak, borçlanmak ihtiyacı olanlara uzun vadede TL cinsinden borcu öneriyor mesela... Borç alıp verirken yıllar yılı döviz kullanmaya şartlanan bu ülke halkı Türk lirası borçlanarak, kur savaşlarının ve ülke krizlerinin öngörülemez kıldığı kur riskinden kendisini koruyabilir. *** Çelebi işsizlik konusunda ise çok iyimser değil... Esnek iş gücü piyasası için düzenlemeler yapılmadan da işsizlikte belirgin azalma beklemiyor. Hükümet bu konuda bazı adımlar atacak gibi olmuştu ama, statükonun ana unsurlarından olan sendikaların tepkisi süreci durdurmuşa benziyor. İşsizlik enflasyondan da, cari açıktan da, Milli Gelir artışından da önemli... İşsiz sayısı azalmadığı takdirde sadece iktisadi değil, siyasi ve sosyal sonuçları da olacağını unutmamak lazım... *** Çelebi raporunda Türkiye'nin hep var olagelen bir meselesini de ortaya koyuyor: Tasarruf miktarı... Büyümenin finansmanı için kaynağa ihtiyaç var. Eğer ülke yeterince tasarruf üretemiyorsa, bankacılık sistemi küresel ölçekte yeterince büyüyemediği gibi, iktisadi büyümenin finansmanı da dışarıdan gelecek paraya bağlı kalıyor. Çelebi 450 milyar TL'lik tasarruf miktarının çok düşük olduğunu söylüyor. Cari açığın artmasının bir sebebinin de tasarruf oranının düşüklüğü olduğu düşünülürse, "gölgede kalan" en önemli meselelerden birisini de yetersiz tasarruf olarak tarif etmek yanlış olmaz. *** Dediğim gibi, ekonomik rapor için bolluk günlerindeyiz. Ama rahmetli Özal'ın ekonomi bakanının tahmin ve analizlerinin faydalanmaya değer olduğunu düşünüyorum. Rapora ulaşmak için: www.celebiconsulting.com