Yılın sürprizi dolar

2003 yılının para ile uğraşanlar açısından en ilginç hadisesi nedir diye düşündüğümde aklıma gelen ABD dolarının durumu oldu. Türkiye'de bilhassa yaşı 40'ın altında olanlar için Dolar sürekli değer kazanan bir yatırım aracı idi. Öyle ya, elinde üç kuruş TL birikimi olan herkes bir an evvel Dolar almalıydı ki elindeki paranın değeri düşmesin. Yedek akçeler, kara gün paraları, yastık altı birikimleri hep döviz (ekseriyetle de ABD Doları ) cinsinden dururdu. Zihinler hep Doların artışına şartlanmıştı sizin anlayacağınız. E haksız da değiller yani, daha üç yıl önce tepelerine inen devalüasyonun travmasını atlatamamışlardı ki. Lakin 2003 yılında alışılan olmadı. Genelde döviz kuru, ama bilhassa ABD para birimi sürekli değer kaybediyordu. Birikimlerini yeşil dolara istifleyenler ha yükseldi yükselecek diye bir yıl beklediler. Hâlâ da bekleyenler var. Tabii alışkanlıklardan kurtulmak kolay olmuyor. Halbuki resme doğru bakmak gerekiyor. Her şeyden önce Türkiye, güçlü bir istikrar programını uyguluyor ve bütçe disiplinini sağlayıp enflasyon mücadelesini devam ettirdikçe Türk lirası da tabii olarak güçleniyor. Bu resmi senenin ilk yarısında görebilenler doğru yerde bulunmayı başardılar. Eski alışkanlıkları sürdürenler ise, eninde sonunda yükselecek diye "yeşil kağıtlardan" bir türlü ayrılamadılar. Peki dış piyasa? İç etkenler böyle. Ama Dolar dışarıda da bilhassa Euro karşısında müthiş değer kaybetti. Bu resmi de doğru okumak gerekiyor. Teorik olarak ekonomisi iyi gitmeyen ülkenin para birimi değer kaybeder. ABD'de de cari açık gibi ölçüler kritik seviyenin üstünde, işsizlik yüksek, dış sermaye girişi çok zayıf. Şartlar Doların değer kaybını teyit ediyor. Ancak gözden kaçan bir şey var: ABD, para biriminin değer kaybından hiç müşteki değil. Hatta seviniyor dahi diyebiliriz. CNN Int. web sitesinde bir ankette, doların mevcut seviyesinden endişe edenler sadece % 20. Sebebi de açık. Büyüyemeyen ABD ekonomisi ihracatla büyüyebilir. Böylece artan iç üretim, iç talebi, dolayısıyla tüketimi canlandırır. Unutmamak lazım ki Amerika Dünya'nın en büyük ekonomisine sahip. O canlanınca dünya da canlanıyor. Ve ilginçtir ki canlanmanın tetikleyicisi düşük değerli Dolar olacak gibi. Dolar üzerine hayal inşa edenler bunu akıldan çıkarmasınlar. Bu köşede buluştuğumuz her okuyucumun yeni yılının huzur getirmesini diliyorum.