Enerjide dışa bağımlılık büyük tehlike

> PARİS Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'la Paris'teyiz. Uluslararası Enerji Ajansının (UEA) "Enerji Geleceğimiz: Güvenli Sürdürülebilir ve Birlikte" başlıklı bakanlar toplantısına katılıyoruz. Türkiye, 1974'te kurulmuş olan bu ajansın kurucu üyesi. Enerji Bakanı 37 ülkeden bakan ve üst düzey yetkililerin katıldığı bu toplantıda; "Daha iyi Bir Enerji Geleceği İçin İşbirliği" başlıklı ilk oturumda nükleer enerji konusunda konuşma yapacak. Bakan Yıldız, AB Enerji Komiseri Öttinger, Japonya ve İngiltere Enerji Bakanları ile görüşmeler gerçekleştirecek. Bugün de, gelecekte de dünyanın en önemli ihtiyaçlarından birisi enerji. Kaynaklar sınırlı ama tüketim her geçen gün artıyor. İnsanoğlunun refahı enerji tüketimi ile yakından ilgili. Bizimki gibi hızlı büyüyen ekonomilerin enerji ihtiyacı da hızla büyüyor. Türkiye'nin enerjide yıllık talep artışı yüzde 4-5 seviyelerinde. Elektrikte bu oran yüzde 10'lara çıkıyor. Ülkemizin birincil enerji ihtiyacının 2020 yılına kadar olan dönemde yıllık ortalama yüzde 4 oranında artması bekleniyor. Ülkemizin önümüzdeki 20 yılda enerji alanında 250 milyar dolardan fazla yatırıma ihtiyacı var. İşte Enerji Bakanlığındaki hummalı çalışmaların amacı bu. Bakan Yıldız'a haftanın 5 gününün yetmemesinin sebebi; artan enerji ihtiyacı, yatırımcı sermaye ihtiyacı ve 2023 hedeflerini karşılayacak enerji yatırımlarını gerçekleştirme ihtiyacı... Bakan Yıldız, bir taraftan mevcut sistemi yürütmeye, iyileştirmeye çalışıyor. Diğer taraftan da yıllık ortalama 7-8 milyar dolarlık enerji yatırımı gerçekleştirmeye odaklanmış durumda. Bunun için de Türkiye'de enerji yatırımı yapabilecek yerli-yabancı herkesin kapısını çalıyor. Herhalde Dışişleri Bakanından sonra en fazla dış temas gerçekleştiren Bakandır, Sayın Yıldız. Bir hafta Rusya'da, başka bir hafta Japonya veya G. Kore'de, başka bir hafta ABD ya da bir AB ülkesinde görebiliyoruz onu. Ayrıca hem Başbakanın hem de Cumhurbaşkanının dış seyahatlerine işi gereği katılmak durumunda. Bu kadar çok işi olan bir bakana mevcut mesai sistemi yetmiyor. Dünyanın parlayan yıldızı olarak gösterilen Türkiye ekonomisi, cari açığın artması nedeniyle sadece bu göstergede negatif görüntü veriyor. Ekonomi yönetimi cari açığı azaltmak için bir dizi tedbirler aldı. Ama cari açığın büyük bir bölümü enerji giderlerinden kaynaklanıyor. Bu nedenle enerji de dışa bağımlılığın azaltılması için Taner Beyin gözünün içine bakıyor. Maalesef enerjide dışa bağımlılığımız yüzde 74'ler düzeyinde. Petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip bir ülke olmadığımız için bu bağımlılığı kısa vadede azaltmak kolay iş değil. Ancak Enerji Bakanlığı yerel kaynaklardan enerji temini için kolları sıvamış durumda. Özellikle termik santral yapımı yani yer altı kömür rezervlerimizden elektrik üretimi en acil başlık. Tabii ki çevre sorunlarını giderecek teknolojilerle bu işi yapmak gerekiyor. Mevcut bilinen kömür rezervlerimizden elektrik ihtiyacımızın beşte birini karşılamak mümkün. Diğer yandan doğalgaz lobisinin tüm engellemelerine rağmen HES yatırımlarına devam etmek gerekiyor. Termal su, rüzgar ve güneşten elektrik enerjisi elde etme başlıklarında hızla devreye sokmak lazım. Doğalgazdan elektrik elde etmek bizim için çok hovardaca bir iş ve çok pahalı, bizi dışa bağımlı hale getiren bir yöntem. Nükleer enerjiye 'hayır' diyenler umarım her şeyin farkındadırlar. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, hem cari açığı düşürecek hem de enerji güvenliğimizi arttıracaktır. Enerji yatırımları için Türk özel sektörünün yeterli sermaye birikimine sahip olmadığı aşikâr. Bu nedenle yerel kaynaklardan enerji üretimine yatırım yapmaları için yabancı sermayeyi teşvik etmek gerekiyor. Bu konuda bir çalışma yapılmasında ciddi faydalar var. Ayrıca enerji yatırımlarında Rusya'nın ve etki ettiği şirketlerin payı çok yüksek. Enerji güvenliği açısından bu durumu yerli veya başka yabancı sermaye ile dengelemek gerekebilir... Allah kolaylık versin. Sayın Bakanın ve enerji bürokrasisinin işi kolay değil ama Sayın Bakanda gördüğümüz kararlılık, sorunlara ve alana hâkimiyet hepimizi umutlandırıyor.