Her yol tezkereye çıkar

ABD'nin, Irak'ta oluşturulacak uluslararası barış ve istikrar gücüne Türk askerinin de katılması talebine Türkiye'nin vereceği cevap ve bunun unsurları şekillenmeye başladı. ABD yönetimi, her ne kadar Türkiye'nin kararı konusunda aceleci olmadığını iletse de hükümet çok uzatmadan bu konunun bir an önce devletin tüm ilgili kurumlarıyla müzakere edilmesi ve bir mutabakata varılması yönünde girişimlere başladı. Hükümette, Türkiye'nin Irak'ta yaşanan gelişmelere seyirci kalamayacağı ve dolayısıyla asker gönderme konusuna olumlu bir yaklaşım hakim. Irak'ta istikrarın sağlanması, ülkenin yeniden yapılandırılması, Irak halkının demokratik bir şekilde kendi kendini yönetir duruma gelmesi, Irak'ın kuzeyinde bağımsız bir Kürt devletinin kurulmasının engellenmesi, Türkmenlerin korunması, PKK/KADEK'in Irak'ta yuvalanmasının engellenmesi Türkiye'nin Irak'ta varolmasına ve masaya oturabilmesine bağlı. Tabii bunun belli şartları güvenceleri de olmak zorunda. 1 Mart'taki tezkere olayının bir benzerinin yaşanmaması için ABD yönetimi ve AK Parti hükümeti, konuya temkinli yaklaşıyor. ABD yönetimi talebini öncelikle askerler tarafından iletip tepkileri ölçtükten sonra resmi teklifini iletirken; hükümet, kamuoyunu ve parti grubunu ikna etmeden, kurumlar arasında tam anlamıyla fikir birliği sağlamadan adım atmak istemiyor. Sezer, inisiyatif kullanmalı Başbakan Erdoğan'ın ve hükümetinin asker gönderme konusunda alacağı risk, Türk askerinin bölgede alacağı risk kadar tehlikeli. Dolayısıyla Başbakan Erdoğan, talebe olumsuz yaklaşmamakla birlikte, kararın bir hükümet tercihi değil, bir devlet kararı olarak verilmesinden yana. Hükümetin, kamuoyunun ve Parlamento'nun nabzını çok iyi tutması, Cumhurbaşkanı Sezer ve TBMM Başkanı Arınç'ın uluslar arası meşruiyet arayan görüşlerine karşı kendi tezlerini çok iyi savunması gerekiyor. Tezkeresiz mümkün olmadığı anlaşılan asker gönderme işinde Türkiye'nin henüz vermiş olduğu bir karar yok ve bunun için daha zaman var. Gönderilecek askeri birliğin büyüklüğü, Türk askerinin görev yapacağı bölgenin seçimi, askerlerin giderlerinin karşılanması gibi teknik konularda henüz müzakereler tamamlanmadı. Başbakan Erdoğan yeni yasama yılından önce konuyu TBMM gündemine getirmeyi düşünmüyor. Yapılan değerlendirme toplantılarında, "Biz yokuz diyemeyiz ama Irak'a dost bir ülke imajıyla gidelim" görüşünde mutabakat sağlanıyor. Bu durumda, Cumhurbaşkanı Sezer, Meclis Başkanı Arınç, Başbakan Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Özkök'ün konuyu birlikte değerlendirerek, görüş ayrılıklarını açıkça tartışarak, bir mutabakata varmaları ve bunu kamuoyuna açıklamaları önem taşıyor. Kurumlar arasında gerekli uyum ve işbirliği sağlandıktan sonra, zaman kaybedilmeden temasların yapılması, Cumhurbaşkanı Sezer'in de birinci tezkeredekinin aksine inisiyatif kullanması gerekiyor. Bilgi ve değerlendirmelerin de kamuoyuyla paylaşılması ve kamuoyunun tepkisinin de anında ölçülmesi önem taşıyor. Türkiye; ne kazanacak? Bir öncekine göre daha ılımlı ve sağduyulu bir ortamda gerçekleşecek tartışmaların ardından, Türk askerinin işlevi, görev sahası ve komuta kontrol mekanizması iyi tespit edildiği takdirde, oldukça düşük bir riskle Irak'ta Türk varlığı sürdürülmüş olacak. İnsani amaçlarla ve onurlu bir görev için Irak'a gidecek olan Türk askeri, savaşa girmeyeceği için bunu kamuoyuna anlatmak daha kolay olacak. Artık Türkiye'nin Orta Doğu'daki yeni komşusu olan ABD ile bozulan ilişkilerin de somut biçimde rayına oturtulması sağlanacak. ABD, Kuzey Irak'taki PKK/KADEK varlığı konusunda daha somut, hızlı ve Türkiye'yi tatmin eden adımlar atacak. Türk müteahhitlerinin Irak'ın yeniden yapılandırılmasından alacakları pay artacak. Irak'ın kuzeyinde tam güvenlik sağlanacak. Süleymaniye krizi aşılmış olacak. Aksi durumda parçalanmış, siyasi birliği ve bütünlüğü sağlanamamış bir Irak, Türkiye için sürekli kaynayan bir volkan olacak.