İnşaat sektörü ve TOKi

Rahmetli Özal Anavatan Partisi'ni kurup iktidara geldiğinde performansının büyük bir bölümünü değişime ve ekonomiye ayırdı. İhracat ve inşaat sektörüne önem verdi ve ekonomi alanında ciddi başarılar elde etti. AK Parti iktidarı da işe başladığı günden itibaren bu iki temel alanı önemsedi ve önemli başarılara imza attı. Hatta inşaat sektörü hiçbir dönemde bu kadar gelişmedi. İnşaat sektörü bu dönemde adeta ekonominin lokomotifi oldu. Bu olumlu gelişme sayesinde şehirlerimizdeki çarpık kentleşmeye 'dur' denildi, büyük şehirlerimizdeki gecekondular bir bir yıkılıp yerine depreme dayanıklı, bünyesinde okul, dispanser, yeşil alan vb. sosyal tesisler donatıları olan pırıl pırıl siteler yükselmeye başladı. Malumunuz inşaat sektöründen yararlanan yaklaşık 300 alt sektör var. İşçisinden, sıhhi tesisatçısına, tuğlacısından, mutfakçısına, beyaz eşyacısından, halıcısına ve boyacısına kadar herkesin işleri açıldı. Modern kentsel dönüşüm projeleri uygulanarak şehirlerimizin çehresi değiştiriliyor, deprem kuşağında olan ülkemizde depreme dayanıklı konut üretiliyor, büyük şehirlerin karmaşasında iç içe yaşayan insanlarımızın okul, yeşil alan, cami, alış veriş merkezleri gibi sosyal donatı ihtiyaçları evinin yanında karşılanıyor. En önemlisi de duvarcısından sıvacısına, vinç operatöründen muslukçusuna, mutfakçısından demir ve çimentocusuna kadar şu anda en önemli sorun işsizlik olan ülkemizde, herkes iş güç sahibi oldu. Dar ve orta gelirli insanlarımız uygun finansman ve uygun ödeme koşulları ile başını sokabilecekleri ve insanca yaşayabilecekleri evlere sahip olmaya başladılar. TOKİ'nin durumu Hükümet TOKİ aracılığı ile biraz önce sıraladığım düzenlemeleri yaptı. TOKİ 3,5 yılda alkışlanacak bir performans gösterdi. Bunlar bardağın dolu tarafı. Gelelim bardağın boş tarafına. İşin başından bu yana hem TOKİ, hem de inşaat ihaleleri yapan diğer kamu kuruluşları bir anda mevcut ihale kanunun etkisiyle en ucuza iş yaptırma yarışına girdiler. Yüzde 40-50 kâr etmeye alışmış bir sektörün kâr marjlarını yüzde 10'lar, 5'lere çektiler. Buradan kamuya yarar sağladıklarını düşündüler. Bu yanlış bir tercihti. Bu kâr marjı yüzde 25'lerin altına düşmemeliydi. Kamu kuruluşları ve TOKİ müteahhitlerin yüzde 25 kâr etmesine razı olmalı-ancak kaliteden ödün vermemeliydi. Bir taraftan yüzde 5 kâr edeceksin-diğer taraftan inşaat kalitesinden ödün vermeyeceksin. Şu anda pratikte uygulanması mümkün olmayan ve uygulanmayan bir yaklaşım bu. Kamu için yapılan inşaatların kalitesini gidin inceleyin, duble yolların kalitesine bakın. Bu yaklaşımın ivedi terk edilmesi ve müteahhitlerin yüzde 25'lik kâr marjının sağlanarak kaliteden ödün verilmemesi anlayışına ivedi geçilmesi gerekiyor. Ayrıca geçmişte yaşanan bazı olumsuzluklar nedeniyle hem uluslararası alanda hem de ülkemizde gıpta edilecek başarılara imza atmış müteahhitlerimize 'potansiyel hırsız' gözü ile bakmak çok yanlış. Müteahhidi karşınıza alarak, ona kötü muamele ederek, kamu gücünü kullanıp müteahhidi ezerek kamu yararı sağlanmaz. Müteahhitle uyum içinde çalışarak, onun haklarını koruyarak, ona adam gibi iş yaptırabilirsiniz, ona hırsız muamelesi yaparak-onu ezerek iş yaptıramazsınız. Eğer TOKİ inşaat sektörünün lokomotifi ve düzenleyicisi olmaya devam edecek ise, bu kuruma özel sektör anlayışı ile hareket edebilme, piyasadaki dalgalanmalara uygun hızlı karar verebilme ve inisiyatif kullanma imkanı verilmelidir. Bu sağlanmaz ise TOKİ hantal bir kamu kurumu haline dönüşür, piyasalara uygun düzenlemeler yapamaz, yapamadığı için de iş verdiği müteahhitler bir bir batar, bu müteahhitlerin çekleri-senetleri geri döner, inşaatlar yarım kalır ya da rezil olur. Örnek mi istiyorsunuz, son dalgalanmalarda konut satışları adeta durdu. 'Hasılat Paylaşımı' usulü ile TOKİ'den iş alan müteahhitler konut satacaklar ki, TOKİ'ye taksitlerini ödeyebilsinler. Şu anda satamıyorlar. Ama TOKİ müteahhitlerin taksit ödeme programında bir değişiklik yapmıyor, ayrıca da TEFE-TÜFE farkı alıyor. Piyasadaki dalgalanmanın suçlusu müteahhitler mi' TOKİ neden değişen koşullara uyum sağlamaz' Mevcut ihale mevzuatı buna izin vermiyor ise bunu değiştirmek çok mu zor' TOKİ'nin kendisine milyonlarca dolar sağlayan müteahhitlerin batışını izlemesi doğru mu' TOKİ Başkanı masanın her iki tarafında da çalışmış, konuyu çok iyi bilen bir bürokrat. Mevzuat TOKİ'nin elini-kolunu bağlamamalı. TOKİ başkanı bu alandaki sorunları Sayın Başbakana çok net bir şekilde aktarmalı ve yardım istemelidir. Mevcut sorunların çözümü çok zor değil. Almadan vermek ALLAH'a mahsustur. Bu konuyu irdelemeye devam edeceğim.