İnşaat sektörünün sorunları ve çözüm önerileri
Bir önceki yazımda inşaat sektörünün sorunlarını kısmen aktarmıştım. Bu yazımda kalan diğer sorunları ve çözüm önerilerini irdeleyeceğim. Son ekonomik dalgalanmaları fırsat bilen sektördeki bazı aç gözlüler demir fiyatını 700 YTL'den 1080 YTL'ye hazır beton fiyatlarını 60 YTL'den 90-95 YTL'ye çıkardılar. Konut kredi faizleri 1.06'dan 1.90'lara çıktı. İnşaat sektöründeki maliyetler yüzde 30-40 arttı. Ancak kamu kurumları bu artışları ödemelerine yansıtmıyorlar. Bu fark şu anda özellikle kamuya iş yapan müteahhitleri ciddi çıkmazlara sokuyor. 'Müteahhitler düşük fiyatlara iş almasın' demek çözüm değil. Elinde milyonlarca dolarlık iş makinesi ve inşaat ekipmanı-bünyesinde yüzlerce personel çalışan inşaat şirketleri bu çarkı zararına da olsa çevirmek zorundalar. Şu anda uygulamadaki Kamu İhale Kanunu ivedi gözden geçirilmeli ve yüzde 25'in üstünde yapılan kırımlara izin vermemelidir. Ayrıca projelerin muhammen bedel tespitleri günün koşullarına uygun ve kaliteli malzeme ve ürünler baz alınarak yapılmalıdır. 300 alt sektöre iş ve aş sağlayan inşaat sektörü için şu tedbirler ivedi olarak alınmalıdır; 1. İnşaat demiri ithalatına uygulanan yüzde 15 Gümrük Vergisi ile çimento ithalatına uygulanan Gümrük Vergisi AB ülkelerinde olduğu gibi tamamen kaldırılmalıdır. Bakalım o zaman içerdeki fırsatçılar hiç geçerli sebep yok iken bu zamları yapabilecekler mi' 2. Demir ve çimento ithalinde liman bekleme süreleri asgariye indirilmeli. 3. Kamu inşaatlarında müteahhitlerden alınan yüzde 5 stopaj kesintisi acilen sıfırlanmalıdır. 4. Yine kamu inşaatlarında yüzde 18'lik KDV'den yapılan yüzde 6'lık tevkifat kesintisi kaldırılmalı-bu uygulamanın mantığı yok. 5. Piyasadaki dalgalanmalar dikkate alınarak 'Fiyat farkı kararnamesi' ivedi çıkarılmalı. 6. Mevcut aksaklıkları gidermek amacıyla Kur'an-ı Kerim hükmü olmayan Kamu İhale Kanunu revize edilmelidir. 7, İnşaat sektöründe önemli rol oynayan TOKİ'nin bir özel sektör kuruluşu gibi hareket edebilmesi, inisiyatif kullanabilmesi ve hızlı karar verebilmesinin hukuki ve idari altyapısı hazırlanmalıdır. 8. Kentsel dönüşüm projelerinin uygulandığı alanların yol-su-elektrik-kanalizasyon-telekomünikasyon gibi altyapı ihtiyaçları kamu ve belediyelerce çözülmeden inşaatlara başlanmamalı veya en azından bu işler paralel yürümelidir. 9. Müteahhitler Birliği, İNTES gibi STK'ları Ticaret Odaları ve MEB ile koordine ederek sektörün ihtiyacı olan ara teknik elemanlar (vinç operatörü, iş makineleri operatörü kalıpçı, sıvacı, fayansçı. Sıhhi tesisatçı vb.) yetiştirmek için kurslar düzenlenmelidir. 10. Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri ile ilgili teminat ve referans mektubu temin etme sorunu çözülmelidir. 11. Kamu ihalelerinin tamamında teminat mektubu karşılığı yüzde 10 avans verilmesi sağlanmalıdır. Türk Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren'den de görüş aldım. Sayın Eren,11 maddelik paket içerisinde topladığım problemlerin 'birkaç ufak tefek itiraz haricinde' tamamına katılıyor. Eren, en çok fiyat farkı üzerinde durarak problemler hakkında geniş bilgi verdi. Hükümetin bölünmüş Yollar ve Toplu konutla ilgili büyük projeleri olduğuna dikkat çeken Eren bu projelerdeki aksamaların temel sebebini fiyat farkına bağladı. Kamu ihale yasasında yapılacak ufak bir değişiklikle bu meselenin halledilebileceğini söyleyen Eren, bu iki alanda faaliyet gösteren müteahhitlerin çimento, demir, hazır beton ve elektrik bakırına yapılan zamlardan dolayı maliyetlerinde yüzde 50'lere varan artışlar olduğunu, buna karşılık fiyat farkının ÜFE''ye göre yüzde 12 olarak öngörüldüğünü söyledi. Bu şartlar içinde zararla karşı karşıya kalan müteahhitlerin işleri tamamlayamadığını belirterek,' ya müteahhit üretimde kaliteden kaçınarak işi bitirecek ya da iflas ederek işi bırakacak. Ama iki durumda da işin faturası millete çıkacak' dedi.. Eren, bu sıkıntının kararname ile de çözülebileceğini hatırlatarak geçmişe yönelik alacaklar için de bir hüküm konulabileceğini kaydetti. Eren, inşaat ve müteahhitlik sektörünün sorunlarını başbakan Erdoğan'a ilettiğini ve problemlerin çözülmesi konusunda üç bakandan oluşan bir komisyon kurulduğunu da sözlerine ekledi. Yukarıda sıraladığım tedbirler hemen uygulanabilecek tedbirler. Hükümet çok önemsediği ve üç buçuk yıldır önemli başarılar elde ettiği inşaat sektörünün bu başarısını devam ettirmek istiyorsa gerekli tedbirleri hemen almalıdır. Çünkü bu alanda işler iyi gitmemeye başladı. Hükümet, bu sektörün problemlerini çözdüğü taktirde Türkiye'nin alt yapı ve konut gibi temel sorunları en kısa zamanda aşılacaktır.