Paris sendromu

Ortaçağda, Hıristiyanlığın, Batı dünyasını geri bıraktığı kanısı, özellikle Fransız elitleri arasında yaygın bir inançtı.. Fransız elitleri, "İnançlar, ancak, aklın eleştirel süzgecinden geçirildikten sonra benimsenebilir." diyorlardı.. Bizim Jön Türkler de geri kalışımızı, Fransız elitlerine özenerek, İslamiyet'le ilişkilendirme hatasına düştüler. Ama aynı kafalar, nedense, yükseliş devirlerimizde de Müslüman olduğumuzu unutuyorlardı. Ancak, bizdeki Fransa hayranlığı, kültür hayatımızı, moderniteye düşkünlüğümüzü, giyim kuşam biçimimizi o derece etkilemiştir ki, Abdullah Cevdet, "Bir ikinci medeniyet yoktur... Medeniyet, Avrupa medeniyetidir." diye yazılar yazmış.. Genç Türk Vedat Zeki Örs, "Osmanlı bitmiştir, bütün hakikatler Avrupa'dadır." diyebilmiş, hiç düşünmeden.. Cumhuriyetimiz bile, Fransız modelini örnek alan idarî kurumlar üzerinde yükseldi. Bugün de çağdaşlaşmaktan, modernleşmekten Avrupalılaşmayı anlıyor, bizim aydınımız... Fransa modeli, çok farklı bir medeniyet ve kültür ikliminden gelen nesillerin, hem bireysel hem de toplumsal hayatında yaralar açtı... Jakobenizm, yani tepeden inmecilik, Fransa'nın iliklerine işlemiş... Halkın kanaati değil, elit tabakanın istedikleri uygulanır... Cemiyetin, bir avuç kişi için feda edildiği bu uygulama, demokrasi değil, ancak despotizmdir... Bugün bile, Batı'dan bize intikal eden tepeden inmeci Jakobenizm, sosyal hayatımızı derinden etkiliyor.. Chirac'ın türban hakkındaki kararı, bazı aydınlarımızın "türban aleyhtarlığına" bir mesnet oldu. Oysa, çağdaş bilim adamlarımızdan Şerif Mardin, toplum faaliyetlerinin bir bölümünü "cemiyetçi" bir ideale göre düzenlemekle oluşturulacak sosyal esasların, yeni bir Türkiye kurmanın "en doğru yolu" olduğunu savunur. Mardin, bu yeni düzenlemeyi, yıllardır uygulayan birkaç ülkeden bahseder: Meksika, İskandinav ülkeleri ve İtalya'nın bazı bölgeleri. Cemiyetin, yani topyekün halkın, değerlerini, hassasiyetlerini ve inançlarını kaâle almadan, hatta zorbaca bir tutumla bastıran, Fransız Jakobenizmini model almak oldukça yanlış... Hatta, Batı medeniyetini, Fransa'dan ibâret saymak bilgisizliğin açık bir kanıtı... Anglosakson demokrasilerini, İngiliz ve Alman düşünce dünyasını, Batı medeniyetinin dışında mı sayacağız? İnsanın düşünce serüvenini, Batı medeniyetinden ibaret görmek ise, apayrı bir önyargı hastalığıdır..