Aklardan karalara
Dönen çark durduğunda, işler tıkandığında yapsaydın, etseydin diyeni kimse dinlemiyor. Şimdi ne yapacağız onu söyle deniyor. Nasrettin Hocanın tabiriyle herkesin kıyameti kendine. Küçük büyük, kıyamet günü için düstur belli: "Elinde fidanı olan hemen dikecek". Ümitsizliğin zirveye çıktığı dönemde bile önce tedbir, ardından tevekkül. Dünya böyle. Ak günler kararıyor, kara gün kararıp kalmıyor. Bir yukarı, bir aşağı; bir iyi, bir kötü; bir siyah bir beyaz, biri gidiyor biri geliyor. Siyahî başkan dünyaya hayırlı olsun. Obama olayına herkes kendi rengiyle baktı. Pazarlama gözlüğüyle Obama tipik bir pazarlama nesnesi. Tıpkı, yıllardır ABD'de sırasıyla pazarlanan diğer siyah tenli ünlüler gibi, o da vakti zamanı geldiğinde sahneye çıkarıldı. Sıkıca pazarlandı ve satıldı. Cosby dizisi hâlâ hatırlardadır. Bizde bile yıllarca ekrandan inmemişti. Aile siyah idi ama beyazlar gibi yaşıyor, düşünüyordu. Dizi, siyahları beyazlara sevdirmeye, onların beyazlara karşı duydukları ezilmişliğin öfkesini yumuşatmaya uğraşıyordu. Cosby Amerika'nın kendi halkına yönelik bir pazarlama projesiydi; Obama, dünya çapında bir proje oldu. ABD'nin tükenen prestijini tekrar kazanmak ve Amerikan halkına karşı dünyada oluşan nefreti yumuşatma projesi. "Hamam ve tas aynı ama tellak daha yumuşak sabunlayacak" diyor Engin Ardıç. Obama, tipik bir ürün olarak, bir Hollywood senaryosu gibi, bilinen ve yeni, türlü pazarlama strateji, taktik ve uygulamalarıyla birlikte, komple bir pazarlama kampanyası ile seçmenlere satıldı. Ayrıntıları derslerde ve kitaplarda yıllarca konuşulacak bu kampanya, "değişim" gibi basit bir fikre dayandırılmıştı. Obama bütün hareketlerinde ve konuşmalarında buna tutarlılıkla sahip çıktı, kendini değişim kelimesiyle özdeşleştirdi. Rakibinin yaşından gelen tecrübe silahını kendi savaş alanına çekerek ters teptirdi. O harfi marka algısına güç kattı. Uzun boyu bile hesaplanmıştı. Vesaire. Vesaire... Pazarlamacıların ve yöneticilerin Obama kampanyasından ve insanlara hissettirdiği aidiyet duygusundan alacağı çok dersler var. (Pazarola, pazartesi günleri yayınlanır.)