Bayramınız mübarek olsun

Kurban dini bir vecibe. Bunun yanında hayatımızı düzenleyen örf, âdet, teamül, gelenek, alışkanlık, moda, trend vs. gibi başka etkiler de var. Bunların hepsi işletmeler, firmalar ve organizasyonlar için değişik pazarlarda birer iş fırsatı olarak pazarlamaya da konu oluyor. Bayram günleri için toplumca paylaştığımız, bu ülke insanının tamamını yansıtacak, her bölge ve her kesim için geçerli, ortak davranış kalıplarımız, ritüellerimiz maalesef yok. Keşke olsa mı demeli, yoksa, bu farklılıkları birer zenginlik mi bilmeli? Elbette bazı alışkanlıklarımız henüz kaybolmadı. Bayram günlerinde temiz ve iyi giyiniyor, çocuklara yeni elbiseler alıyor, yoksulları, yetimleri sevindiriyor, dost akrabayı ziyaret ediyoruz. Adı sevinme günü olan bayramda bayram yapanlar azaldı. Herkes bayramı başka yaşıyor. Bayrama dair ortak algı ve davranışlarımız giderek daraldı. Toplumun parçalı bölüntülü olması pazarın nabzını tutmayı zorlaştırıyor. Pazarlamacı, pazarlarla, pazardaki değişmelerle ve hatta tek tek her müşterinin davranışıyla yakından ilgilenmek zorunda. İşin önemini bilen firmalar, büyük paralar ödeyerek milyonlarca müşteriyi en ince ayrıntılarıyla gözlemliyorlar. Bunları analiz edip dersler alıyorlar. Sosyal medya ve "Alışveriş Bilimi" ölçümleriyle yakından ilgileniyorlar. Bu bayram da bayramla ilgisi olan olmayan nice insan ve işletme bayramı fırsat bilip para kazandılar. İş dünyasının kumandası biz müşterilerin elinde. İşletmeler doğrudan müşterilerinden, yani bizlerden besleniyor. Vatandaş olarak bazı konularda insanımızın seçme hakkı yok, ama parasını harcarken tamamen hür. Hürriyetinin kıymetini bilir, bir TL bir oy hesabıyla, halkımız aklı başında davranır, neyi, ne zaman ve kimden alacağını kendi inanç, örf ve âdetleri çerçevesinde belirlerse, iş biter. Öyle, boykotlara filan hiç ihtiyaç yok. Alışverişte uyanık davransın, cebinden çıkan paranın kime gittiğini, neye yaradığını bir düşünsün kafi. O zaman bayramlarımız daha güzel olacak. Bayramınız mübarek olsun. > (Pazarola, pazar günleri yayınlanır.)