Hangi hayvan?

Okulların kapanma vakti yaklaştı. Son bir gayretle sınıf geçmeye çalışıyorlar. Aylarca pazarlama konuştuktan sonra, dönem sonunda bizimkilere sınavda "Olsaydı ne olurdu?" türünden bir soru sordum. Temsilî bir özelliği olmasa da düşündüren cevaplar aldım. İşte 67 Yüksek Lisans (MBA) öğrencisinin cevapları: "Pazarlama bir ülke olsaydı ne olurdu?" sorusuna, 21 ABD, 15 Türkiye, 7 Japonya, 6 Çin cevabı geldi. Geri kalan oylar birer ikişer, İtalya, İngiltere, Almanya, İspanya, Yunanistan, Kanada, Hong Kong, İsrail, Dubai, S.Arabistan gibi ülkelere gitti. Yorum sizin. "Bir şehir olsaydı?"nın cevabı olarak 40 İstanbul, 7 Paris, 5 Ankara (Başkent), 3 New York sayılmış. Hem sevilip hem nefret edilmesi, hem kalabalık hem fırsatlarla dolu olması, hem tarihî hem yeni olması İstanbul'u öne çıkarmış gibi görünüyor. "Bir nesne olsaydı?" sorusu daha zor olmalı ki, öneriler çok dağınık çıktı. Su(6) başı çekti. Cep telefonu(5), Anahtar(4), Kalem(4), Bilgisayar(4), Saat(3), Yemek-ekmek(3) dışında Atom, Cıvata, Çikolata, Çok maksatlı çakı, Far, Gözlük, Heykel, Küvez, Lamba, Lokomotif, Nikah yüzüğü, Oksijen, Okul, Oyun hamuru, Pano, Para, Pencere, Pırlanta, Pusula, Resim, Silgi, Top, TV, Ütü, Vitrin, diğer önerilerdi. "Bir ünlü olsaydı?"nın cevabında, Hülya Avşar(12), Atatürk(7), M. Ali Erbil(5), Tarkan(3), Sezen Aksu(3) öne çıktılar. Anılan diğer isimler de şunlar: Anna Kurnikova, Ashly Judd, Attila İlhan, Aziz Yıldırım, Barış Manço, Bill Gates, Cem Boyner, Cem Yılmaz(2), David Beckham, İbrahim Tatlıses, İlhan Mansız, İsmail Kaya (Estağfirullah), Kemal Derviş, Madonna(2), Marilyn Monroe, Michael Jackson, Michael Jordan, Pele, Petek Dinçöz, Picasso, Ronaldinho, S. Demirel, Sakıp Sabancı, Sertap Erener(2), Şener Şen, Tayyip Erdoğan, Tom Hanks, Turgut Özal, Vehbi Koç. Bu ünlülerin pazarlamayla ilgisini varın artık siz kurun. "Bir bitki olsaydı?" sorusunda Gül 15 tercihle başı çekti. Sonra Orkide(6), Sarmaşık(6), Buğday(4), Papatya(4), Çimen(3), Lale(3), Çam, Kaktüs, Meyveli Ağaç, Çınar, Şimşir, Ihlamur, Söğüt, Ayçiçeği, Kırçiçeği, Sinekkapan, Ispanak, Hindistan Cevizi, Isırganotu gibi bitkiler sayılmış. "Bir hayvan olsaydı?" dendiğinde akla en çok Bukalemun(11) gelmiş. Ardından Aslan(5), At(5), İnek(5), Yunus(4), Arı(4), Tavus(4), Tilki(3), Çita(3), Köpek(3), Kuş(3), Karınca(3) gelmiş. Daha sonra diğerleri teker teker sıraya girmişler: Çakal, İnsan, Kaplan, Kartal, Koyun, Köpekbalığı, Maymun, Muhabbet Kuşu, Papağan, Penguen, Uyuz Böceği. Nereye gelmek istiyorum? Daniel Pink, Aklın Yeni Sınırları (A Whole New Mind) kitabında, "Geçmişte kas gücü yerini makinelere bıraktı. Bilgisayar ve yazılımlar ise insan beyninin yerini almaya başladı. Şimdi, "Bilgi Çağı" da geçmek üzere, yerini "Kavram Çağı" alacak. Bolluk, Asya ve Otomasyon dünyada güç dengelerini değiştiriyor. Çin ve Hindistan rekabeti ancak sağ beyin ile sol beyni birlikte çalıştırarak aşılabilecek. Dünya anlam bütünlüğüne doğru gidiyor. Bunun için tasarım, hikaye, ahenk, empati, oyun ve anlam yeteneklerine daha fazla iş düşüyor. Tasarım malum. "Bir resim bin kelimeye, bir metafor bin resme bedel." İşinize anlam katacak bir hikâyeniz varsa öne çıkıyorsunuz. "Ağacın dallarına değil, ormana bakın" diyor Pink ve "senfoni" kavramına vurgu yapıyor: Bir çalgının kıymeti, ancak orkestranın bütünlüğü içinde anlaşılır. (Benim "empresaryo" metaforum "senfoniden" daha kapsamlı. Onu başka bir yazıda ele alırız.) Mademki, anlam bütünlüğü ve semboller önemliymiş, size de bir sınav sorusu soralım: "Sizce satıcılar bir hayvan olsaydı, hangi hayvan olurdu?" Pazarlamacılar bu soruya müşterilerin ne cevap verdiğini merak etmiyorlarsa, vay halimize. Sahi, hangi hayvan? ------ (Pazarola, pazartesi günleri yayınlanır.)