İşletme fakülteleri ne yapıyor?

Bir öğretim döneminin daha sonunda sevgili öğrencilerimizle vedalaşıyoruz. Yolcular gidiyor, hancılar kalıyor. Yolcular değişiyor, ama hancılar pek değişmiyor, hep yerinde sayıyorlar. Günün sonundaki gibi, "bugün ne yaptım?" muhasebesinin tam zamanı. Senelerdir aynı kelimelerle ders anlatan meslektaşlar acaba ne yaptıklarını sanıyorlar? Daha geniş soralım, "işletme fakülteleri" ne yapıyorlar? Ya da yapmıyorlar da, mezunları işsiz kalıyor veya iş beğenmiyorlar? İş kapabilenler neden endişeli, gergin, bezgin? İşletmeler neden dönem dönem zora-krize giriyor, insanlar ağlamaklı oluyor? Yaşanan vak'alardan neden ders alınamıyor? Hayvanî duygu ve davranışlar neden insanîlerine baskın çıkıyor? Krizlerin dibinde ekonomi mi, yoksa işletmecilik hataları mı yatıyor? İşletmecilik bozuk olduğu için mi ekonomi bozuluyor; ekonomi aksadığı için mi işletmecilerin sütü bozuluyor? Sütler, eğitimsizlikten, kötü eğitimden mi, yoksa iş hayatı, ekonomi ve siyasetin hırslara, hırslılara (ve hırsızlara) prim vermesinden mi bozuluyor? MBA'lar dahil, buzines okulları ne yapıyor? İşletmeler neyin peşinde? Muhasebe, finans, insan kaynakları, bilgi teknolojileri, operasyon (üretim) yönetimi ve tabiî ki bir de pazarlama öğretiliyor. Bu konular bir ticaret meslek okulu programına uyar. Ama bu derslerle, mesleğe hazırlığın ötesinde, geleceğin iş dünyasını yönlendirecek "insan"lar yetiştirebiliyor muyuz? Merak ederim. Onlara, en sonda soracakları soruyu en başta sormalarını öğretiyor muyuz? Nasıl'dan önce Niçin'i sorgulatıyor muyuz? İşletmelerin amacının kasaları şişirmek değil, müşteriye yarar işler yapmak olduğunun şuuruna ulaştırıyor muyuz? Gece yarısı uykudan uyandıran fikirler, sabah hızla yataktan kaldıran ve gece yarılarına kadar ayakta tutan hedefler kazandırıyor muyuz? İşi öğrenmeden önce kendilerini tanımalarına yardım ediyor muyuz? İşlerini ve başkalarını aşk derecesinde sevdiriyor; işlerine heyecan katabiliyor muyuz? Dünyayı kör bir "para taassubuyla" mı, yoksa insanlığa hizmet gözüyle mi gösteriyoruz? Üniversitelerin kontenjanları ilan edilmiş de, o sebepten iki satır şe'ttirdim. Affola. (Pazarola, pazartesi günleri yayınlanır.)