Akıllı insanlar, akıllı tercihler

Vilfredo Pareto İtalyan bir iktisatçı. Öyle işe yarar ve basit bir analiz tekniği geliştirmiş ki adeta maymuncuk, birçok kapıyı açıyor. Özetle şöyle demiş yönetimle ilişkilendirirsek: İnsanlar, yöneticiler büyük rakamlarla uğraşmak yerine, küçük ve yuvarlak rakamlarla uğraşmaya daha meyillidirler. Mesela ufak tefek alışverişlerde 'on guruşun' hesabını yaparız da, on binlerce liralık bir otomobil alırken bu hassasiyeti göstermeyiz. Yöneticilerin çoğu tasarruf konusunda su, elektrik, telefon, tuvalet kâğıdı sarfiyatı için devamlı kafa yorar ve talimatlar yağdırırlar bu sebeple şirketin bütçesinin tek başına yarısını teşkil eden büyük yatırımların yönetimine bu kadar zaman ayıramazlar. Pareto genel eğilimlerden yola çıkarak yaptığı araştırmalarla dikkatlerin ana meseleler üzerine yoğunlaştırılmasını sağlayan meşhur genellemesini şöyle yapmıştır: "Normal dağılımda faktörlerin en önemli %20'si sonuçların % 80'ini, faktörlerin geri kalan %80'i sonuçların %20'sini tayin etmektedir." Mesela ticarette ciromuzun %80'i, müşterilerimizin %20'si ile gerçekleşiyorsa; enerjimizin, paramızın %20'sini harcayarak, sonucun %80'ini alabiliriz demektir. Pareto analizini kırk yıllık dostum, Dr. Muhsin Abay'ın 'Zamanı Değerlendirmek ve İş Başarmak' kitabından bu şekilde ve de dilimin döndüğü kadar aktardıktan sonra gelin bu analizi şu anda memleketin en önemli meselesi haline getirilen ve adeta bir referandum havasına sokulan seçimlerde, meydanlarda her gün boy gösteren siyasi liderlerin konuşmalarına uygulayalım. Hangi liderler konuşmalarının çoğunu memleketin önemli meselelerini tartışmaya, hangileri zamanlarının çoğunu başkalarını karalamaya ve sansasyonel meselelere ve sloganlara ayırıyorlar. Göreceksiniz belediye başkanı ya da parti tercihinde etkili bir alet kazanmış olacaksınız. Haydi kolay gelsin! ..... Rahim ağabeyimize ve ailesine dayanma gücü ve sabırlar sevgili Cüneyt'imize acil şifalar diliyoruz, dualarımız her an onlarla...